Tôi nên học ngôn ngữ lập trình nào?

Tràn ngập và quá nhiều sự lựa chọn!

Bất kỳ ai đã bắt tay vào hành trình học code đều đã trải qua câu hỏi này. Suy nghĩ đầu tiên của bạn là google nó, ngay sau đó bạn nhận ra rằng có quá nhiều nhận định, cái nào dường như cũng tốt, ngập tràn internet, quá nhiều sự lựa chọn. Rồi xong, đọc hết các ý kiến đó chắc là bạn cũng sẽ không chọn được ngôn ngữ hoặc platform tốt nhất để bắt đầu đâu! Tuy nhiên bạn nên nhớ rằng ngôn ngữ cũng chỉ là công cụ, quan trọng nhất của một lập trình là cái tư duy, các lập luận logic mà bạn phải dày công xây dựng cho riêng mình.

Vậy chọn lựa bằng cách nào?

Đây là câu hỏi cực kỳ phổ biến: "Fresher như tôi nên bắt đầu bằng ngôn ngữ nào, front-end, back-end, machine learning, data science...?". Khi bạn bắt đầu lập trình, bạn phải học rất nhiều, khoa học máy tính hay lập trình nói chung thực sự khó đối với một tay mơ để biết mình nên bắt đầu từ đâu. Tôi còn nhớ lúc mình bắt đầu, tôi đã...google câu hỏi này và thật tồi tệ là mọi người đều có câu trả lời dựa trên quan điểm của họ, và vì vậy mọi người dường như đúng bởi vì họ có kinh nghiệm, đúng với người này, sai với người khác. Vì vậy trong cuộc đời lập trình viên, việc thử - sai - thử cái khác như một vòng lặp, rồi sẽ có ngày bạn sẽ cảm thấy mình phù hợp với công cụ nào.

Tôi bắt đầu học Python từ một cuốn sách, dù cố gắng rất nhiều lần nhưng vẫn thất bại sau 2 tuần và lần thứ hai lại thất bại sau 5 tuần. Tôi đã thử vài khóa học online, tôi đã nghĩ rằng học bằng video sẽ giúp ích nhưng đã có lúc nghĩ rằng lập trình không dành cho mình. Có một đàn anh của tôi đã tròn mắt khi thấy tôi có gắng học Python, hãy thử học Javascript đi!

Tối đó tôi về và tìm thấy trên các khóa học Javascript online trên youtube.

Và tôi nhớ là mình đã nghỉ làm ngày hôm sau vì dính chặt lấy nó, không thể dừng lại được, viết vài dòng Javascript, gắn thêm HTML và CSS rồi refresh browser và thấy sự thay đổi, ôi mẹ ơi! Javascript đã đưa tôi đến thế giới code nghiện ngập. Javascript rất thân thiện với beginner bởi vì nó phản hồi nhanh, viết vài dòng code trên IDE rồi refresh browser để thấy kết quả đúng hay sai, không như Java đòi hỏi các bước compile, rồi môi trường cài đặt phức tạp, hoặc phải set up tá lả như đối với Android/iOS phải cài Android Studio/XCode...

Trong khi đối với Javascript, bạn chỉ cần bất kỳ 1 IDE để viết code, thậm chí có thể dùng notepad! Javascript là loại ngôn ngữ năng động, bạn không cần phải khai báo thể loại của biến là chuỗi hay số, việc này cũng loại bỏ một mớ lằng nhằng đối với beginner, chỉ cần tập trung vào viết code!

Javascript có thể được dùng như scripting language để build các ứng dụng web phức tạp với NodeJS, viết API, thậm chí là build bot hoặc ứng dụng IoT. Bạn có thể viết cả ứng dụng desktop, VR, game...bằng Javascript

Có thể nói, ngày nay, với Javascript, bạn có thể làm tất cả! Điều kỳ lạ là sau khi nắm vững Javascript, tôi lại đã có thể đọc code Python, Ruby và thậm chí là Php một cách dễ dàng.

Cũng đừng nghĩ rằng, có ai đó khuyên bạn học Python từ đầu là sai, Javascript phù hợp với tôi, tôi yêu nó và nó là cánh cửa mở ra cho tôi tiến đến các ngôn ngữ khác. Biết đâu Python hay bất kỳ một ngôn ngữ nào đó cũng đem lại cho bạn cảm xúc mà javascript đem lại cho tôi, rồi từ đó bạn sẽ dễ dàng tiếp cận các ngôn ngữ khác, túm lại là hãy thử vài cái rồi chọn cái đem lại cho bạn cảm giác yêu mến.

Tóm lại, khi bạn chọn một ngôn ngữ lập trình để bắt đầu, hãy tìm một ngôn ngữ nào đó sẽ mở ra cánh cửa cho bạn và gia cố kiến thức nền tảng cốt lõi của ngôn ngữ đó, từ đó bạn sẽ dễ dàng nắm bắt tinh thần của một ngôn ngữ khác về sau này.

Làm sao để có một công việc khi chưa có kinh nghiệm?

Lại là một câu hỏi khó mà dễ, như bạn biết đây, kinh nghiệm của tất cả mọi người đều bắt đầu từ con số không, do đó bạn cũng không phải là ngoại lệ. Có được tấm bằng đại học không phải là điều kiện đủ để bạn có thể có được một công việc như ý. Nó chỉ là bằng chứng để nhà tuyển dụng thấy rằng bạn có kiến thức và kỹ năng chuyên môn trong lĩnh vực bạn đã được đào tạo. Còn sau đó, tùy thuộc vào thái độ chuyên nghiệp và khả năng vận dụng những gì bạn đã được học, được trải nghiệm, họ sẽ đoán chừng xem bạn có khả năng làm được ở vị trí bạn đang ứng tuyển hay không. Thời gian tìm việc khi không hề có kinh nghiệm quả là rất dễ khiến bạn nản lòng, nhưng nếu bạn chịu cố gắng, có tham vọng và tự tin với bản thân, bạn hoàn toàn có thể thành công.

Chấp nhận thực tế và chăm chỉ hơn, tìm học và nắm vững căn bản về tư duy lập trình, ngôn ngữ mà đã tạo cảm hứng cho bạn. Sau khi cảm thấy mọi thứ ok, hãy làm cho mình 1 cv ấn tượng và đơn giản, nếu chưa biết làm từ đầu có thể chọn vài mẫu cv it có sẵn trên mạng để bắt đầu.

Hiện nay, trên các trang web tuyển dụng có rất nhiều vị trí dành cho đối tượng sinh viên mới tốt nghiệp. Những vị trí này cũng chỉ yêu cầu khả năng, kinh nghiệm ở mức sơ cấp hoặc không yêu cầu kinh nghiệm. Bạn có thể thử apply vào các vị trí này để có nâng cao chuyên môn đồng thời tích lũy kinh nghiệm làm việc ở lĩnh vực mà bạn muốn.

Thay vì trông đợi vào tấm bằng của mình, hãy chấp nhận mình chưa hề có kinh nghiệm nào cả và tự tạo động lực cho mình học hỏi và tiến bộ nhiều hơn. Hãy thể hiện rõ ràng việc bạn sẵn sàng cống hiến, tìm hiểu, và thông qua sự cố gắng đó, bạn chắc chắn sẽ tiến bộ.