Giao Hàng Nhanh Mà Vẫn Yên Tâm: Quy Trình Phát Triển 6 Bước Với AI

Các nhóm hiện đại đang xây dựng nhanh hơn bao giờ hết nhờ lập trình cặp với AI, nhưng tốc độ chỉ có ý nghĩa khi đi kèm độ tin cậy. Bài viết này trình bày một quy trình 6 bước thực tiễn, có thể lặp lại, giúp giữ chất lượng cao trong khi tận dụng AI để gánh phần nặng. Góc nhìn từ developer, có checkpoint rõ ràng, nghi thức nhẹ nhàng, và một cách đơn giản để giữ môi trường local luôn ổn định.

1) Xác Định Phạm Vi: Biến Ý Tưởng Thành Bản Đặc Tả Dùng Được

Bắt đầu với một bản đặc tả “sống” và ngắn gọn:

• Bài toán và tiêu chí thành công
• Tính năng cốt lõi và phạm vi không bao gồm
• Hợp đồng dữ liệu (input/output) và ràng buộc
• Phi chức năng: hiệu năng, bảo mật, tuân thủ

Nhờ AI “soi” bản đặc tả: “Liệt kê edge case còn thiếu”, “Đề xuất bề mặt API tối thiểu”, “Sinh acceptance criteria”. Lưu lại thành ghi chú PRD/TRD để cả team có chung ngữ cảnh.

2) Dựng Khung Có Lan Can An Toàn

Dùng AI để bootstrap dự án, nhưng bạn cầm lái bằng ràng buộc rõ:

• Chỉ định cấu trúc thư mục, phiên bản framework, coding standard ngay từ đầu
• Yêu cầu AI tạo thay đổi nhỏ theo kích cỡ PR, tránh “đổ cả đống mã”
• Đòi hỏi test đi kèm code (unit + contract test nếu phù hợp)

Prompt tốt cho ra code tốt. Prompt xuất sắc cho ra thay đổi có thể test và review được.

3) Test Chính Là Hợp Đồng

Đưa chất lượng vào sớm:

• Unit test cho logic
• Contract test cho API và schema dữ liệu
• Tối thiểu integration test cho luồng quan trọng

Để AI viết bản test đầu, rồi bạn tinh chỉnh assert và edge case. Dùng chỉ tiêu coverage làm cổng kiểm soát, không phải “chỉ số tô hồng”. Xem test như xương sống của pipeline.

4) Bảo Mật Là Mặc Định

Trước khi merge:

• Validate mọi input và sanitize output
• Áp dụng xác thực/ủy quyền ở ranh giới
• Kiểm tra injection, SSRF, path traversal, rủi ro deserialize
• Chạy linter và phân tích tĩnh trong CI

Nhờ AI đề xuất bước hardening và checklist bảo mật theo stack. Giữ một checklist “Security Ready” gọn nhẹ trong repo đã được team duyệt.

5) Môi Trường Local Không Làm Đứt Mạch

Context switch giết năng suất. Giữ local gần staging:

• Đồng nhất phiên bản ngôn ngữ và cơ sở dữ liệu
• Bật/tắt dịch vụ hỗ trợ nhanh (Redis, PostgreSQL, MongoDB)
• Chuyển nhanh giữa dự án mà không xung đột

Một lựa chọn thực tế là dùng công cụ bảng điều khiển để quản lý stack. Ví dụ, ServBay cho phép chuyển phiên bản Node.js, khởi chạy database, và cô lập nhiều dự án mà không cần “múa terminal”. Mục tiêu không phải sưu tầm công cụ — mà là giữ nhịp làm việc mượt.

6) CI/CD Có Con Người Ở Vòng Cuối

Tự động hóa phần máy làm tốt và giữ con người cho phán quyết cuối:

• CI chạy test, lint, type check, và quét bảo mật cơ bản
• Mỗi PR có môi trường preview để kiểm nhanh bằng tay
• Merge nhỏ, thường xuyên để giảm rủi ro
• Đường rollback rõ ràng và ghi chú thay đổi sinh từ diff bằng AI

Nhờ AI sinh cấu hình CI (build, test, deploy-to-staging khi push). Giữ release note và bước migrate ngắn gọn, tự sinh trước — rồi con người duyệt trước khi lên production.

Tổng Kết

Quy trình này cân bằng vận tốc và chất lượng:

• Scope → Scaffold → Test → Security → Local Env → CI/CD
• AI tăng tốc từng bước, trong khi PR nhỏ và review của con người giữ an toàn
• Môi trường local ổn định giảm “works on my machine”
• Cổng kiểm soát trong CI chặn hồi quy trước khi đáp xuống nhánh chính

Hãy dùng đây như playbook nền. Tinh chỉnh theo dự án nhưng giữ “hình” quy trình — và bạn sẽ giao hàng nhanh hơn với sự yên tâm, không phải lo âu.