Đầu tiên, tôi phải chia sẻ với các bạn ngay rằng việc học từ vựng tiếng Anh phải nói là có vô vàn cách, và cho tới giờ dù đã đếm hết các đầu ngón tay của mình tôi vẫn chưa thể liệt kê hết toàn bộ phương pháp có trên đời này. Tất nhiên, ở phạm vi bài viết này tôi chỉ xin giới thiệu các phương pháp mà tôi thấy là hay nhất, đồng thời cũng là các phương pháp mà tôi đã học và thấy rằng chúng có hiệu quả. Let's get started

Phần 1: Học từ vựng không chỉ là nhớ nghĩa của từ.

Nếu đã từng học tiếng Anh ở phổ thông, có lẽ cả bạn và tôi đều rất sợ việc bị thầy cô bắt lên bảng viết từ mới. Bạn có biết vì sao những đứa bạn khác lại nhớ một đống từ còn bạn thì không? Tin tôi đi, bọn nó chỉ chăm chỉ học thuộc lòng thôi. Cá nhân tôi thấy mấy đứa bạn trước học giỏi tiếng Anh giờ chưa chắc đã nhớ nhiều từ và đọc đúng từ được như tôi đâu.

Việc chăm chỉ học và nhớ nghĩa của từ vựng rất tốt, nhưng như vậy là chưa đủ. Trong bất kì ngôn ngữ nào, chúng ta đều có 4 kỹ năng "Nghe – Nói – Đọc – Viết", việc nhớ mặt chữ và nghĩa của từ tiếng Anh chỉ giúp cho việc đọc của bạn trở lên tốt hơn. Tuy nhiên, cái chúng ta cần học là cả 4 kỹ năng cơ mà? Việc nhớ toàn bộ từ mới của bài học hay đoạn hội thoại sẽ không giúp chúng ta giao tiếp tốt nếu như bạn không thực hiện những việc sau:

1. Tra cách phát âm của từ – Pronunciation

Đây là một việc vô cùng quan trọng, bởi vì cách phát âm quyết định tới việc chúng ta nghe từ đó từ một người bản xứ như thế nào. Nếu như trong đầu bạn ngầm định rằng từ "Restaurant" được đọc là "Rét tau rừn" thì khi người bản xứ đọc nó, tôi cá là bạn sẽ không hiểu người ta đang nói gì. Từ "Restaurant" trong tiếng Anh được đọc là "/ˈrestrɒnt/" – rét-tờ ron-tờ. Vậy chốt lại là bạn đọc đúng thì bạn mới có thể nghe đúng được. Bây giờ cùng làm 1 bài luyện tập nhé. Hãy đọc câu sau theo cách mà bạn vẫn đọc, sau đó tra phát âm từng từ trong câu và nghe cách người bản xứ đọc: "I would like to invite you to restaurant". Hãy luyện tập nhé, đừng bỏ qua nó.

2. Tra nghĩa của từ bằng tiếng Anh – English meaning

Có thể bạn không biết, đa số người có trình độ tiếng Anh cao cấp đều tra nghĩa của từ tiếng Anh bằng chính tiếng Anh. Hay người ta hay gọi nó là từ điển Anh – Anh. Từ điển Anh – Anh cũng giống như từ điển Tiếng Việt, mà thực tế có thể gọi là Việt – Việt. Tức là bạn các giải thích về ý nghĩa của từ sẽ được viết luôn bằng tiếng Anh. Việc này tạo thói quen tốt cho bạn sau này, vì có rất nhiều từ tiếng Anh dịch ra tiếng Việt theo 1 số từ điển sẽ không được chính xác cho lắm, hoặc không có, hoặc bạn sẽ bị giảm phản xạ lúc giao tiếp khi cứ phải nhờ về nghĩa tiếng Việt của một từ. Ngoài ra thì viêc tra nghĩa bằng tiếng Anh sẽ giúp bạn hiểu cách mà người ta mô tả một từ trong tiếng Anh như thế nào, và cũng giúp bạn học thêm các từ đồng nghĩa với từ mà bạn đang muốn học. Ví dụ như từ "quick" có nghĩa tiếng Anh là "moving or doing something fast". Như vậy ta có thể thấy rằng từ "quick" có nghĩa gần gần với từ "fast", đều là nhanh.

3. Hãy học theo cụm từ – Collaboration

Đây là một điều tối quan trọng khi học từ vựng tiếng Anh. Bạn biết rằng, trong tiếng Anh có rất nhiều từ cùng âm khác nghĩa, ví dụ "present" có nghĩa là món quà, cũng có nghĩa là hiện tại, và cũng có nghĩa là trình bày. Tuy nhiên từ này ở mỗi nghĩa khác nhau lại có một cách phát âm khác nhau. Vậy làm sao để biết khi nào dùng nghĩa nào, khi nào đọc thê nào?. Bạn chỉ còn cách duy nhất là đặt nó vào một hoàn cảnh nhất định – situation., mà ở đâu là một cụm từ xác định. Việc học theo cụm từ còn giúp cho bạn nhớ được từ đó lâu hơn, cũng như các cấu trúc hay dùng với từ đó.

4. Lấy thật nhiều ví dụ

Việc cuối cùng cần làm là lấy ví dụ về từ đó bằng việc đặt câu. Các bạn hãy thử đặt các câu khẳng định, phủ định, câu hỏi với từ mới đó để xem nó xuất hiện như thế nào trong câu và phát âm nó ra sao. Có ví dụ, học thật chăm chỉ và ghi nhớ nó tôi tin rằng bạn sẽ sớm Master việc học từ vựng.

Trên đây chỉ là 4 điểm cần "phải làm" khi học từ vựng, cho dù bạn học bằng bất cứ phương pháp nào đi chăng nữa

Phần 2: Các phương pháp học từ vựng.

1. Ngôn ngữ cơ thể – Body language.

Hãy nhìn bức hình trên và cho tôi biết thái độ của từng người trong ảnh. Chắc hẳn bạn cũng đã hiểu tới 90% ý nghĩa của từng bức hình đúng không nào? Như vậy khi bạn thấy một ông Tây nào đó tỏ thái độ như một trong các bức hình trên, thì bạn đã biết ông ấy muốn nói gì rồi đó. Body language là một cách giao tiếp cực kỳ hiệu quả, tuy nhiên ở bài này ta không đi sâu vào việc sử dụng Body language trong giao tiếp, mà vận dụng nó vào việc học từ vựng cho chính bản thân mình. Vậy dùng Body language như thế nào?

Khi bạn nghĩ về 1 tự mới nào đó, hãy dùng Body language để diễn tả lại ý nghĩa của từ đó. Hãy diễn giống như BTV của chương trình thời sự dành cho người khiếm thính, hãy cố gắng làm sao cho người khác hiểu được bạn đang muốn gì. Việc diễn tả đó sẽ làm cho não bộ của bạn thích nghi rằng việc diễn ra hành động đó tương ứng với ý nghĩa của từ mà bạn cần học. Và khi bạn cần sử dụng nó, bạn sẽ nghĩ ngay tới hành động mà mình sẽ làm.

Nó không chỉ giúp bạn nhớ từ vựng, mà còn giúp bạn gỡ bí khi không thể nhớ được từ mà mình muốn nói. Quá hay phải không nào? Nhưng chưa hết đâu, hãy đọc tiếp xuống dưới, còn nhiều điều hay hơn nữa.

2. Sử dụng Flash Card

Đây là một phương pháp thần thánh mà có lẽ thời bố mẹ bạn cũng đã dùng rồi. Nó đặc biệt hiệu quả với những người thuận não Phải. Có nhiều cách để làm Flash card, trong đó nhanh nhất là đi mua. Ha Ha. Tuy nhiên việc mua ở tiệm chỉ hỗ trợ các cụm từ theo chủ đề hoặc theo bài thi chứ không thể có hết hàng triệu từ trong tiếng Anh được. Nếu như bạn tự làm Flash card cho mình thì hãy lưu ý làm đủ 4 thứ sau đây.

Viết từ tiếng Anh của từ đó ở mặt đầu tiên Viết phát âm của từ đó ngay bên dưới từ tiếng Anh Viết nghĩa của từ đó (tiếng Anh hoặc tiếng Việt tuỳ bạn vào mặt còn lại) Và viết các câu ví dụ của từ đó bên dưới nghĩa của từ. Ngoài ra bạn có thể vẽ thêm các hình vẽ để giúp dễ nhớ hơn, nhưng lưu ý phải có đủ 4 thứ kể trên nhé. Và tại sao lại cần cả 4 thú trên thì bạn hãy đọc lại phần 1 nhé. Còn bây giờ tới cách sử dụng thì sao? Đơn giản lắm, lúc rảnh bạn hãy bỏ nó ra để xem, đọc cách phát âm của từ, cố đoán lại nghĩa của nó, sau đó so với nghĩa có ở mặt sau và đặt ví dụ cho nó. Sau một khoảng thời gian, nhớ xem lại các từ mà mình đã học xem có bị quên không, nếu quên thì hãy sắp xếp thời gian để học lại. Flash card chỉ phát huy hiệu quả khi bạn dùng nó và kiểm tra nó thường xuyên mà thôi. Và dù theo cách nào thì tôi cũng phải nhắc bạn hãy thực hiện cả 4 điều đã nói ở phần 1.

3. Sử dụng bản đồ tư duy – Mind Map

Đây cũng là một phương pháp thần thánh không kém, tuy nhiên nó được nghiên cứu và chứng minh là có hiệu quả, không chỉ trong học tiếng Anh và trong bất cứ môn học nào nha.

Trên đây là một ví dụ về sử dụng Mind Map để ghi nhớ từ vựng. Đầu tiên bạn hãy viết chủ đề các từ vựng mà bạn sẽ học ở giữa của một tờ giấy, sau đó vẽ các nhành của từ sang các bên giống như cành cây vậy. Và từ mỗi nhánh ra lại chia ra các nhánh con nhỏ hơn cho tới khi nào bạn cảm thấy thoả mãn hoặc đơn giản là hết giấy. Việc sử dụng Mind Map này tức là sử dụng hình ảnh sẽ giúp cho việc bạn nhớ từ tốt hơn và nhớ các từ đồng nghĩa, các từ theo chủ đề tốt hơn. Tôi khuyết khích các bạn nên sử dụng Mind Map kết hợp với các phương pháp khác để mang lại hiệu quả cao nhất.

4. Sử dụng phương pháp Do Thái – Hebrew

Khỏi phải bàn, người Do Thái là dân tộc thông minh nhất thế giới, và các học ngoại ngữ của họ hẳn cũng là rất thông minh. Không biết có phải người Do Thái rất hiếm dậy tiếng Anh hay không mà phương pháp này tôi thấy khá ít người biết.

Cách học này khá đơn giản, khi bạn cần học các từ vựng, hãy xếp nghĩa tiêng Việt của chúng vào 1 đoạn văn tiếng Anh. Sau đó đọc đi đọc lại đoạn văn đó bằng tiếng Anh, khi gặp từ tiếng Việt hãy cố gắng nhớ và đọc thật to từ tiếng Anh mang nghĩa của từ đó. Luyện tập dần dần bạn sẽ có thể nhớ được rất rất nhiều từ vựng. Đây là một phương pháp được giới thiệu trong cuốn "Siêu trí nhớ từ vựng" mà tôi đã đọc và đảm bảo là hiệu quả. Đừng dừng lại ở đó, hãy cố gắng đọc và làm theo cả 4 yêu cầu như đã nói ở phần một nhé.

Phần 3. Kết luận

Ngoài 4 phương pháp trên còn rất rất nhiều phương pháp khác nữa mà tôi không thể kể hết ra đây được. Tuy nhiên bạn hãy biết vận dụng từng phương pháp theo lợi thế của bản thân. Ví dụ bạn là người thiên về não phải, hãy học các phương pháp hình ảnh như Mind Map. Nếu bạn thiên về sự nhậy cảm với các sự việc, hãy chọn phương pháp Body language… Cách chọn phương pháp tốt nhất là hãy thử toàn bộ chúng, cố gắng hết sức ở mỗi phương pháp và đánh giá xem cái nào hợp với bạn nhất, đừng bó mình ở một phương pháp. Bạn cũng có thể kết hợp cả 3 tuỳ vào hoàn cảnh nếu bạn muốn.

Từ vựng là một phần quan trọng trong việc học tiếng Anh, hy vọng bài viết này phần nào giúp bạn có được một phương pháp học từ vựng hiệu quả hơn để chinh phục những thử thách của tiếng Anh.