Các kỹ năng cần có để trở thành một Lập trình viên chuyên nghiệp

Một lập trình viên chuyên nghiệp cần có những kỹ năng gì?

Có rất nhiều thứ cần thiết để trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp hơn chỉ là viết code đơn thuần. Từ làm việc nhóm để giải quyết các vấn đề, cho đến việc kiểm soát phiên bản, bạn sẽ không thể chuyên nghiệp nếu thiếu đi một tập những kỹ năng quan trọng khác.

Với tất cả những thảo luận xung quanh việc học lập trình, rất dễ để nghĩ rằng việc biết một ngôn ngữ lập trình là tất cả những gì cần thiết để trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp. Tuy nhiên, cũng giống như những công việc khác, cần phải có nhiều hơn một kỹ năng để trở thành một lập trình viên giỏi. Chúng ta không thể liệt kê ra đây tất cả mọi thứ mà một lập trình viên cần có, nhưng đây là một số trong những kỹ năng quan trọng nhất (bên cạnh việc viết code) mà bạn nên trau dồi nếu bạn thực sự muốn trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp.

Với chuyên môn của bản thân

• Hãy chọn lấy một ngôn ngữ lập trình, và học từ những thứ căn bản nhất

Trước khi có thể chạy, thì chúng ta phải học cách để đi trước đã. Bạn đi bằng cách học làm thế nào để lập trình trong một ngôn ngữ lập trình nào đó chứ không phải học đi bằng cách cố gắng học hàng triệu thứ cùng một lúc.

Có rất nhiều lập trình viên bắt đầu bằng cách thử và nhảy vào tất cả mọi thứ một lần và không có đủ kiên nhẫn để học chỉ một ngôn ngữ lập trình duy nhất trước khi tiến lên phía trước. Họ nghĩ rằng họ phải biết tất cả những công nghệ mới đang “hot” thì mới có thể kiếm được một công việc lập trình. Trong khi đúng ra thì bạn cần biết nhiều hơn chỉ những kiến thức cơ bản của một ngôn ngữ lập trình duy nhất, bạn phải bắt đầu từ đây, vì như vậy thì bạn mới có thể tập trung được tốt nhất.

Khi bạn biết một ngôn ngữ lập trình thật giỏi, hiểu các khái niệm của phát triển phần mềm trong ngôn ngữ lập trình thật cơ bản, thì tại thời điểm này bạn có thể phát triển khả năng bằng cách học một ngôn ngữ lập trình khác.

• Suy nghĩ đơn giản mọi vấn đề một cách logic

Suy nghĩ hay cảm xúc của bạn đều không quan trọng, vì máy tính không cảm nhận được điều đó. Tất cả vấn đề nằm ở chỗ liệu mã code bạn viết ra có chính xác để nó có thể thực thi được hay không và có đúng với yêu cầu hay không? Điều quan trọng là: "Một lập trình viên giỏi thì viết code để những người khác có thể hiểu được."

• Nếu bạn không thể hình dung ra toàn bộ cấu trúc của một chương trình, một module, hay một tính năng cụ thể, thì bạn vẫn chưa sẵn sàng để code nó

Bạn hãy dành nhiều thời gian để phân tích, hiểu thấu đáo vấn đề và thiết kế giải pháp cho nó. Bạn sẽ nhận thấy phần việc tiếp theo sẽ được thực hiện dễ dàng hơn và tránh được thiếu sót. Những người có thói quen lao vào viết code hùng hục ngay khi vừa nhận được yêu cầu thì thường tạo ra kết quả là một cái gì đó khác xa so với yêu cầu thực tế.

• Developer viết chương trình mà không có bug là điều không tưởng
• Luôn đặt mình ở vai trò của người sử dụng
• Học cách tìm kiếm

Không ai giỏi hết các lĩnh vực nhất là trong nghể lập trình viên, công nghệ thay đổi từng ngày. Google không đơn thuần là công cụ mà là 1 trợ thủ đắc lực nếu mỗi khi bạn gặp vấn đề năm ngoài khả năng kiến thức của bạn. Chỉ với keyword đúng, thì bạn đã có thể tìm ra giải pháp tốt hay những kiến thức cần thiết giúp bạn giải quyết nó.

Các kỹ năng khác

• Học cách giao tiếp và trao đổi vấn đề - làm việc nhóm

Trừ khi bạn làm việc một mình, hoặc khi phát triển phần mềm cho chính bạn sử dụng, còn không thì kỹ năng này là thiết yếu trong công việc hàng ngày không riêng đối với 1 lập trình viên và nó quyết định đến thành công của chính bạn.

Jeff Bargmann, một lập trình viên của Lifehacker nhấn mạnh rằng việc biết cách nói chuyện và viết lách rõ ràng cùng khả năng thuyết phục thậm chí còn quan trọng hơn đối với những lập trình viên tự do:

Trường học đã không trang bị cho tôi khả năng truyền đạt thông qua viết lách mà tôi cần có. (Chúng ta đâu chỉ có viết code thôi, phải không?) Trong sự nghiệp chuyên nghiệp của bạn - nếu bạn muốn phát triển lên - bạn sẽ phải dành rất nhiều thời gian để học cách truyền thông rõ ràng, súc tích và thuyết phục - hãy tập suy nghĩ từ góc nhìn của người đối diện - thông qua email tới các đồng nghiệp, người quản lý, khách hàng/đối tác và hy vọng một ngày nào đó là cả những giám đốc điều hành nữa. Với tư cách một lập trình viên tự do thì kỹ năng này là mang tính sống còn và bắt buộc bạn phải học được nó.

Jeff cũng có một số lời khuyên cho việc phát triển các kỹ năng giao tiếp của bạn:

Để xóa bỏ rào cản này và tiến về phía trước, bạn sẽ muốn thực hành trên thực tế (Cũng giống như cách để bạn trở nên viết code tốt hơn!). Hãy xuất bản một số bài viết ngắn, đọc các email thành tiếng, đối mặt với những chỉ trích, và hơn thế nữa là hãy tạo cho mình những kinh nghiệm; giống như bạn đã làm với pet project của bạn vậy.

Nếu bạn không có cơ hội để phát triển với một team ngay bây giờ, thì hãy tập trung vào việc nâng cao khả năng giao tiếp ở trường đại học, các bài phát biểu, và tham gia các khóa học hay các hoạt động để học cách truyền thông đúng cách.

• Nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề

Nhiều lập trình viên nói rằng việc hiểu một ngôn ngữ lập trình chỉ là một phần nhỏ của công việc coding. Giải quyết vấn đề là một kỹ năng quan trọng khác mà các lập trình viên tân binh thường thiếu. Phát triển phần mềm cũng giống như việc ráp các miếng ghép lại với nhau vậy: bạn cần phải hiểu làm thế nào để kết nối một mẩu chương trình của bạn tới một mảnh ghép khác, và điều đó không phải lúc nào cũng dễ dàng

Tuy nhiên, giải quyết vấn đề là một kỹ năng khó để học. Chìa khóa ở đây là bạn phải thực hành thật nhiều. Hãy làm những dự án nhỏ như phát triển các ứng dụng ghi chú, làm một cái calculator, hoặc bất cứ thứ gì mà bạn cảm thấy thú vị. Khi bạn làm điều này, hãy tập trung vào phần logic ở phía sau đoạn code, và học cách suy nghĩ giống như một chiếc máy tính chứ không phải là chỉ hiểu về ngôn ngữ đó.

• Học cách kiểm soát phiên bản

Github, GitLab và Bitbucket là 3 trong số các công cụ hỗ trợ mạnh mẽ mà các nhóm phát triển sử dụng để làm việc cùng nhau nhằm tạo ra và cập nhật các ứng dụng mã nguồn mở. Bạn nên tham gia vào một công việc mới để có hiểu biết cơ bản về cách mà các hệ thống này làm việc, nhờ vậy bạn có thể làm việc tốt với những đồng nghiệp mới của mình.

Tài liệu tham khảo

1, Các kỹ năng cần thiết để trở thành một lập trình viên giỏi

2, What It Really Takes to Be a Professional Programmer