Model trong laravel

1. Models để làm gì?

Nói đến model thì chúng ta phải nhắc đến một mô hình đó là MVC (Model-View-Controller).
MVC là mô hình phân chia application thành 3 thành phần chính và mỗi thành phần đảm nhiệm một nhiệm vụ riêng.
Trong đó:
- Model: chuyển xử lý các logic thao tác với DB.
- View: đảm nhiệm việc hiển thị và tương tác với người dùng.
- Controller: Thực hiện việc điều hướng giữa các đối tượng tham gia hệ thống.
Những trong phần này mình chỉ nói đến nội dung chính là Model.

2. Eloquent Model

Trong laravel thì ORM hay Object Relational Mapping là để chỉ việc ánh xạ các bản ghi trong database sang dạng đối tượng mà mã nguồn đang định dạng trong class. Nhờ có kỹ thuật ORM mà các lập trình viên dễ dàng thao tác với database hơn.

Định nghĩa Model

Trong laravel thì để có thể định nghĩa ra một Model ta sử dụng lệnh:

php artisan make:model Post

Kết quả:

<?php

namespace App;

use Illuminate\Database\Eloquent\Model;

class Post extends Model
{
    //
}

Đặc biệt bạn có thể tạo Model cùng với migration của nó bằng cách thêm option --migrate hoặc -m

php artisan make:model Post -m

Bảng trong database

Như ở trên đã định nghĩa một Model có tên là Post thì Model này sẽ mặc định mapping đến bảng có tên posts trong databse.
Nhưng bạn cũng có thể thay đổi nó bằng cách:

<?php

namespace App;

use Illuminate\Database\Eloquent\Model;

class Post extends Model
{
    /**
     * The table associated with the model.
     *
     * @var string
     */
    protected $table = 'my_posts';
}

Chú ý: bạn phải đặt tên bảng theo quy chuẩn snake case.

Khi bạn khai báo $table = 'my_posts' thì Illuminate\Database\Eloquent\Model sẽ hiểu rằng bảng mà bạn muốn mapping đến là my_posts mà không phải là posts.
Ngoài tên bảng thì bạn cũng có thể định nghĩa khóa chính cho bảng đó (khóa mặc định sẽ là id) bằng cách:

<?php

namespace App;

use Illuminate\Database\Eloquent\Model;

class Post extends Model
{
    protected $primaryKey = 'id_post';
}

Khi đó Khóa chính của bảng đó sẽ là id_post.

Lấy dữ liệu từ DB

Sau khi bạn đã định nghĩa ra Model thì chúng ta nên test thử xem Model có hoạt động không thôi.
Ở bảng posts mỉnh chỉ định nghĩa 2 trường đó là title và content
Để kiểm tra thì laravel cung cấp cho chúng ta một thứ là Tinker:

php artisan tinker

Mình sẽ tạo một bài viết mới và lưu nó vào trong database nhé

$post = new App\Post
$post->title = "Bai viet moi"
$post->content = "Day la noi dung cua bai viet"
$post->save()

Và đây là kết quả:

Nếu bạn thấy true nghĩa là Model đã mapping đúng đến bảng posts trong database rồi đó.
Được rồi bây giờ lấy dữ liệu thôi

//lấy tất cả dữ liệu
$posts = App\Post::all();
//truy vấn theo điều kiện
$post = App\Post::where('title', '=', 'Bai viet moi')->orderBy('id', 'DESC')->get()
//lấy một bản ghi
$post = App\Post::find(1) //hay App\Post::where('id', 1)->first()

Insert và Update Models

Insert:

$post = new App\Post
$post->title = "Bai viet moi"
$post->content = "Day la noi dung cua bai viet"
$post->save()

Update:

$post = new App\Post::find(1)
$post->title = "Bai viet moi"
$post->content = "Day la noi dung cua bai viet"
$post->save()

Update hàng loạt:

App\Post::where('id', '>', 0)
    ->update(['title' => 'tiet de moi', 'content' => 'noi dung moi']);

Sau khi chạy thì tất cả các bản ghi có id > 0 sẽ được update lại trường title và content.

Deleting Model

Xóa cứng dữ liệu(xóa vĩnh viễn và không thể lấy lại):

$post = new App\Post::find(1)
$post->delete()
//hoặc
$post = Post::where('id', 1)->delete()

Xóa mềm dữ liệu(xóa nhưng có thể lấy lại):

<?php

namespace App;

use Illuminate\Database\Eloquent\Model;
use Illuminate\Database\Eloquent\SoftDeletes;

class Post extends Model
{
    use SoftDeletes;
    protected $fillable = [
        'title',
        'content',
        'publish'
    ];
    protected $dates = ['deleted_at'];
}

Ở đây trường deleted_at của Illuminate\Database\Eloquent\SoftDeletes sẽ làm cho dữ liệu chúng ta xóa đi được đánh dấu lại bởi trường này.
Tất nhiên là để có trường này thì bạn phải định nghĩa thêm trong file migration là $table->softDeletes()
Bạn có thể xem những bản ghi này đã được xóa tạm thời chưa bằng cách sử dụng phương thức trashed:

$post->trashed()
//để truy vấn
$post = App\Post::withTrashed()
            ->where('id', 1)
            ->get();
//để lấy lại
App\Post::withTrashed()
    ->where('id', 1)
    ->restore();

Ở đây withTrashed giúp chúng ta truy vấn và restore sẽ giúp chúng ta lấy lại những bản ghi đã xóa mềm.

3. Mass Assignment

Chính vì việc có thể update hàng loạt đã dẫn đến một lỗ hổng có tên là Mass Assignment.
Mass Assignment là tính năng cho phép lập trình một cách tự động gán các tham số của một HTTP request vào các biến hoặc đối tượng trong lập trình.
Chính vì vậy mà các hacker có thể thêm một số trường và thay đổi dữ liệu của nó.
Nhưng đừng lo laravel đã cung cấp cho chúng ta giải pháp để ngăn chắn điều đó là $fillable và $guarded.

namespace App\Models;

use Illuminate\Database\Eloquent\Model;

class Post extends Model
{
    /**
     * The attributes that are mass assignable.
     *
     * @var array
     */
    protected $fillable = [
        'title', 
        'content',
    ];
}

Khi bạn thêm các trường của bảng vào $fillable thì chỉ những trường đó có thể update hàng loạt và những trường khác thì không.
Ngược lại $guarded sẽ chỉ định những trường không được update hàng loạt.
Chính vì vậy bạn chỉ cần thêm 1 trong 2 thuộc tính đó vào trong model là có thể tránh được lỗ hổng Mass Assignment rồi.

Chú ý: Bạn không nên định nghĩa 2 thuộc tính này cùng lúc vì nếu bạn định nghĩa thuộc tính $fillable rồi thì các trường còn lại sẽ là $guarded và ngược lại.

4. Kết luận

Trên đây là những điều chía sẻ của mình cho các bạn về Model trong laravel. Rất mong nó sẽ giúp ích được cho các bạn trong việc tiếp cận với laravel.
Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết của mình.
Link tham khảo: https://laravel.com/docs/8.x/eloquent