Khám phá 7 lỗi thường gặp khi lập trình và cách khắc phục

Lập trình là một hành trình thú vị nhưng cũng đầy thách thức, đặc biệt là với những lỗi phổ biến có thể khiến các coder đau đầu. Hãy cùng khám phá 7 lỗi thường gặp khi lập trình và cách để tránh xa chúng, giúp hành trình code của bạn trở nên suôn sẻ hơn.

1. Lỗi cú pháp

Bạn đã bao giờ dành hàng giờ đồng hồ để cố gắng tìm ra lý do tại sao đoạn code của mình không hoạt động, chỉ để nhận ra rằng đó là một lỗi cú pháp đơn giản như thiếu dấu chấm phẩy?

Lỗi cú pháp là một trong những lỗi phổ biến nhất mà các lập trình viên mắc phải, đặc biệt là người mới bắt đầu. May mắn thay, có nhiều cách để giúp bạn có thể tránh được lỗi này, bạn có thể tham khảo sau đây:

• Sử dụng công cụ kiểm tra lỗi (linting tools) như ESLint hoặc Pylint
• Đọc lại đoạn mã sau khi viết: Đôi lúc bạn đọc lại một vài lần đoạn mã của mình sau khi viết cũng có thể giúp bạn phát hiện các lỗi nhỏ mà bạn vô tình bỏ qua, đặc biệt là về lỗi cú pháp.

2. Bỏ qua tài liệu hướng dẫn

Tài liệu hướng dẫn được tạo ra là có lý do cả. Việc bạn bỏ qua tài liệu hướng dẫn có thể dẫn đến việc hiểu sai về cách thức hoạt động của các hàm hoặc các tham số mà chúng yêu cầu. Để tránh điều này, bạn có thể làm theo các cách sau:

• Hãy đánh dấu trang tài liệu yêu thích của bạn
• Hoặc tạo một bảng chú giải nhanh cho các hàm hoặc phương thức thường được sử dụng.

3. Copy và paste code vô tội vạ

Việc sao chép và dán code từ Internet mà không hiểu rõ cách thức hoạt động có thể dẫn đến code cồng kềnh và kém hiệu quả. Hơn nữa, nếu có lỗi xảy ra, bạn có thể gặp khó khăn trong việc sửa chữa. Vì vậy, để có thể tránh khỏi lỗi nghiêm trọng này:

• Khi sao chép code, bạn hãy cố gắng hiểu rõ từng phần của đoạn mã. Tự hỏi bản thân xem: "Đoạn code này để làm gì? Làm thế nào để nó phù hợp với dự án của mình?".
• Hãy thử nghiệm bằng cách sửa đổi đoạn code đã sao chép để xem những thay đổi ảnh hưởng đến hoạt động của nó như thế nào.

4. Bỏ qua các Comment

Bình luận (Comment) trong code giống như những người bạn đồng hành đáng tin cậy, giúp bạn và những người khác (bao gồm cả chính bạn trong tương lai) hiểu được mục đích và cách thức hoạt động của đoạn code. Viết bình luận rõ ràng và súc tích, giải thích logic và các quyết định quan trọng trong quá trình viết code. Để tránh việc bỏ qua các bình luận, bạn hãy làm theo điều sau:

• Đừng đợi đến khi hoàn thành các đoạn mã rồi mới thêm bình luận. Thay vào đó, hãy tập thói quen thêm bình luận khi bạn viết code, mô tả suy nghĩ và quy trình của bạn.
• Bên cạnh đó, hãy sử dụng ngôn từ rõ ràng, súc tích, đơn giản, phù hợp trong các comment.

5. Bỏ qua bước Testing Code

Bất kỳ ai đã từng lập trình đều hiểu cảm giác muốn hoàn thành dự án một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, việc bỏ qua việc kiểm tra code có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Code chưa được kiểm tra kỹ càng có thể chứa lỗi và bug tiềm ẩn, gây ra sự cố bất ngờ khi ứng dụng đang chạy. Để đảm bảo chất lượng code và tránh những rủi ro không đáng có, bạn nhớ phải thực hiện điều sau:

• Hãy tập thói quen viết unit test cho các hàm, sử dụng các thư viện như Jest (cho JavaScript) hoặc PyTest (cho Python) để hỗ trợ quá trình kiểm tra.
• Hoặc bạn có thể sử dụng các công cụ gỡ lỗi tích hợp để kiểm tra các đoạn mã nhằm giúp tìm ra sự cố.

6. Làm mọi thứ trở nên phức tạp hơn

Đôi khi, chúng ta có xu hướng suy nghĩ quá phức tạp và làm cho mọi thứ trở nên rắc rối hơn mức cần thiết. Hãy nhớ rằng: code đơn giản thường hiệu quả hơn và dễ dàng debug hơn. Vậy để tránh việc tự bạn làm khó bản thân trong quá trình code, chú ý điều sau:

• Hãy thường xuyên tái cấu trúc (refactor) code của bạn, tìm cách đơn giản hóa logic hoặc chia các hàm lớn thành các hàm nhỏ hơn.
• Đừng ngại chia sẻ code của bạn với đồng nghiệp và nhận phản hồi từ họ về những cách có thể đơn giản hóa. Nhờ đó mà trình độ code của bạn ngày càng cao hơn.

7. Bỏ qua việc kiểm soát phiên bản (Version Control)

Việc không sử dụng hệ thống kiểm soát phiên bản (Version Control) như Git có thể dẫn đến tình trạng hỗn loạn trong dự án. Bạn có nguy cơ mất tiến độ hoặc ghi đè lên những thay đổi quan trọng mà không hề hay biết. Để khắc phục điều này, bạn nên:

• Làm quen với Git và GitHub, thường xuyên commit code và viết những thông điệp commit rõ ràng.
• Bên cạnh đó, hãy sử dụng các nhánh (branch) cho các tính năng mới hoặc sửa lỗi để dễ dàng theo dõi thay đổi.

Lập trình là một hành trình đầy những cơ hội học hỏi. Sai lầm là một phần của quá trình, vì vậy đừng quá khắt khe với bản thân. Bằng cách nhận thức được những cạm bẫy phổ biến này và làm theo các mẹo được nêu ở trên, bạn có thể nâng cao kỹ năng lập trình của mình ngày một khá hơn.

Cảm ơn các bạn đã theo dõi.