Great Developer’s attitude: Tin tưởng quá trình

Một trong những câu hỏi mình nhận được nhiều nhất từ các bạn developer mà mình hướng dẫn là: “Sao mãi vẫn chưa thấy tiến bộ gì?”. Mình trả lời: “mãi là bao lâu? 1 tháng hay 2 tháng?”. Sau đó là một thoáng thất vọng, bởi đa phần đơn vị mà mình nhận được sẽ là tuần.

Mình nhận thấy rất nhiều bạn, cả bản thân mình nữa, bị mắc chứng “mộng mơ”. Chúng ta mơ về một viên thuốc bí truyền nào đó sẽ giúp bản thân thành công ngay lập tức, đơn giản, dễ dàng. Tâm lý “trong vòng 30 ngày”, “phương pháp thần tốc”, “học trong lúc ngủ”… ngày càng được truyền bá rộng rãi. Mình có thể nói cho bạn biết luôn, nếu bạn bắt đầu một thứ gì đó mới vào hôm nay thì sẽ chẳng có cái mẹ gì xảy ra trong vòng 6 tháng tới cả. Bạn không thể mơ mộng mọi thứ đều dễ dàng đạt được khi ngủ, khi chơi, khi ăn. Nếu bạn muốn một thứ gì đó, bạn bắt buộc phải đánh đổi một thứ khác, đặc biệt, mọi thứ đều cần có thời gian, quá trình.

Một điều quan trọng

Đa phần trước khi bắt đầu một thứ gì đó mới, như là học lập trình hay viết blog chẳng hạn, điều quan trọng mà mọi người hướng tới sẽ là cách thực hiện, phương pháp. Mình cũng đồng ý như vậy, một phương pháp hiệu quả sẽ giúp mọi thứ dễ dàng hơn.

Như thế nào là một phương pháp hiệu quả? Rõ ràng bạn không thể biết được nó có hiệu quả với bản thân bạn hay không trước khi bạn thực hiện nó. Mình từng áp dụng rất nhiều phương pháp khác nhau mà cộng đồng cho là hiệu quả trong việc học lập trình, tiếng Anh, rất ít trong số đó có hiệu quả với mình. Lý do là bởi mỗi bộ não đều có những cách tiếp nhận thông tin khác nhau, một phương pháp hiệu quả với người này chưa chắc sẽ hiệu quả với người kia.

Điều mình muốn nói ở đây là bạn không bao giờ có thể tìm được một phương pháp hiệu quả tuyệt đối. Chẳng có phương pháp nào đảm bảo bạn sẽ thành công, chỉ có một thứ đảm bảo điều đó mà mình sẽ nói ở dưới. Vì vậy, thay vì nằm ở giường than vãn “chưa tìm được phương pháp hiệu quả”, “mấy thứ này chẳng dành cho tôi”, một ly coffee tại bàn làm việc sẽ hiệu quả hơn nhiều.

Sẽ không có gì xảy ra trong vòng 6 tháng tới

Mọi thứ đều cần có thời gian, không có bất cứ điều gì ngoại lệ cả. Nếu hôm nay bạn chẳng thể nói được một câu hello cho ra hồn thì 6 tháng sau bạn cũng sẽ chẳng thể nói được, bất kể bạn luyện tập chăm chỉ như thế nào. Nếu hôm nay bạn bắt đầu viết blog để quảng bá bản thân như mình đã nhắc đến ở bài trước thì 6 tháng sau vẫn chẳng ma nào biết đến tên của bạn cả. Nếu hôm nay bạn bắt đầu học javascript thì 6 tháng sau bạn sẽ nhận ra mình chẳng tiến bộ được bao nhiêu. Bất kể phương pháp bạn áp dụng có tuyệt vời đến đâu đi chăng nữa. Nhưng hãy kiên nhẫn.

Trước khi bạn bắt đầu bất cứ thứ gì mới mẻ, hãy tưởng tượng như bạn đang ngồi trong một chiếc Mercedes, tiếc là chiếc Mer lại đang đậu ở giữa một biển cát, cách đường cao tốc khoảng 3km. Chiếc Mer nhảy hết số này qua số kia, động cơ kêu ầm lên, còn bạn thì toát mồ hôi vẫn không sao điều khiển được chiếc xe. Như vậy, chiếc Mer xịn sò kia là phương pháp mà bạn đang áp dụng, rõ ràng phương pháp này cực kỳ hiệu quả. Vị trí chiếc Mer đang đậu chính là vị trí mà cái đầu ngu dốt của chúng ta đang thuộc về.

Trong ví dụ trên, rõ ràng giai đoạn đầu sẽ cực kỳ khó khăn, đa số mọi người sẽ bỏ chiếc Mer và chuyển qua đi bộ, sau đó họ đổ tội cho chiếc Mer. Nhưng nếu bạn ngồi đủ lâu trên chiếc xe, cố gắng hết sức có thể để ra khỏi biển cát và tiến đến đường cao tốc. Khi đó bạn sẽ không cần tốn quá nhiều công sức để điều khiển chiếc xe nữa, mọi thứ đã vào guồng, đặc biệt, không còn điều gì có thể ngăn cản bạn.

Tóm lại, bất kể bạn áp dụng phương pháp gì, chỉ cần bạn cố gắng đủ lâu thì bạn sẽ đến được đường cao tốc. Đó là cách duy nhất có thể đảm bảo 100% thành công của bạn. Dĩ nhiên là tốc độ của một con Mer xịn sẽ nhanh hơn một con xe hết thời, nhưng con xe nào cũng có thể đưa bạn tới đích cả, vấn đề là thời gian mà thôi.

Tin tưởng & tận tưởng quá trình

Lại tưởng tượng rằng bạn muốn đi từ HCM ra Hà Nội bằng con Mer kia, cái duy nhất khiến bạn quan tâm là Hà Nội, là đích đến. Bạn bỏ qua toàn bộ cảnh đẹp, thú vui trên đường, cái đích đến đó mới chán làm sao. Quá trình mới là thứ định nghĩa nên bạn, không phải đích đến. Nếu bây giờ bỗng dưng bạn trúng vé số với giá trị 1 triệu đô la, bạn nghĩ bạn sẽ trở thành triệu phú? Không, bạn không phải triệu phú, bạn chỉ là một gã developer nghèo có một triệu đô trong tay mà thôi. Bởi vì quá trình bạn kiếm ra 1 triệu đô mới là thứ định nghĩa nên thương hiệu, tính cách, khả năng, trình độ của bạn chứ không phải 1 triệu đô.

Tương tự, giả sử mục đích của bạn là giao tiếp tiếng Anh trôi chảy chẳng hạn. Hàng ngày bạn đều nghe các đoạn hội thoại như một cái máy, chỉ tập trung vào mục đích, bạn luôn nghĩ trong đầu “tôi chưa thể nói trôi chảy, khi nào tôi nói trôi chảy tôi sẽ đọc sách tiếng Anh, nói chuyện với người ngoại quốc…”. Tại sao không tận hưởng quá trình? Tại sao không áp dụng những chữ cái tiếng Anh vô hồn mà bạn học được vào đời sống của bạn? Tại sao phải đợi đến khi “trôi chảy” mới áp dụng?

Thay vì đợi, tập trung vào mục tiêu “tiếng Anh”. Bạn có thể dùng nó để học lập trình, để đọc sách, để tiếp cận những ý tưởng mới, để có thể nghe được những thiên tài trên thế giới chia sẻ. Thay vì suốt ngày lảm nhảm mấy cái ngữ pháp chán phèo, hãy áp dụng nó vào thực tế cuộc sống của bạn. Bill Gates, Stephen Hawking, Shakespeare đều đang chờ để dạy bạn, hãy tận hưởng khả năng ngoại ngữ của bạn ngay bây giờ và đến với họ. Ban đầu có thể bạn sẽ chẳng hiểu gì, nhưng lâu dần, một ngày nào đó bạn sẽ có cảm giác “wow, mình hiểu tên Mark Zuckerberg này đang chém gió cái gì”.

Một ví dụ khác về lập trình, giả sử bạn đang học C# để làm web chẳng hạn. Thay vì suốt ngày “tôi đang học, khi nào học xong tôi sẽ làm một cái gì đấy”. Ai quan tâm bạn đang học hay đã học? Tại sao không tận hưởng những gì mà C# mang lại cho bạn mà đợi đến khi “học xong”? Thay vì “tôi đang học”, thử tự làm một website cho bà ngoại dùng thử xem? Làm một cái tool phá facebook bọn bạn thử xem…

Tóm lại, hãy thôi nghĩ về đích đến, tin tưởng và tận hưởng quá trình sẽ làm cho mọi thứ dễ dàng hơn nhiều.

Kết

Tóm lại, qua bài này mình rút ra 3 điều:

• Biến than đá thành kim cương cần có thời gian, đừng vội.
• Quá trình kiếm 1 triệu đô mới khiến bạn trở thành triệu phú, không phải 1 triệu đô.
• Tận hưởng quá trình.

Chúc bạn đạt được những mục tiêu của bản thân, đừng quên tin tưởng và tận hưởng quá trình. Take care!