1. 🧠 Là gì? Sinh ra để giải quyết vấn đề gì?

✅ Bash Script là gì?

• Là file .sh chứa các dòng lệnh shell (thường là Bash) được thực thi tuần tự.

• Sinh ra để:

  • Tự động hoá các thao tác hệ thống lặp đi lặp lại như cài đặt, deploy, backup, xử lý file...

  • Thay vì gõ thủ công từng lệnh → chỉ cần chạy 1 file.

---

✅ Makefile là gì?

• Là file định nghĩa các "target" (ví dụ: test, build, deploy) dùng bởi lệnh make.

• Sinh ra để:

  • Quản lý nhiều lệnh thành menu điều khiển – ngắn gọn, dễ nhớ.

  • Dùng nhiều trong build code C/C++, nhưng giờ được dùng rộng rãi cho bất kỳ project nào.

---

2. 💎 3 Lợi Ích Của Mỗi Công Cụ

🎯 Bash Script

1. Tự động hóa lệnh phức tạp: Viết 1 lần – chạy nhiều lần.

2. Kiểm soát chặt chẽ logic: Có thể dùng if, for, while, function, xử lý lỗi ($?)...

3. Dễ debug, tái sử dụng: Chạy độc lập, kiểm thử từng bước.

---

🎯 Makefile

1. Dễ dùng cho team: make test, make deploy → ai cũng chạy được.

2. Giảm quên lệnh: Không cần nhớ các câu lệnh dài, phức tạp.

3. Tổ chức pipeline rõ ràng: Từng bước gọn, dễ đọc như menu.

---

3. ⚖️ So sánh Bash Script vs Makefile

Tiêu chí	Bash Script	Makefile
Mục đích	Thực thi logic từng bước	Tổ chức & gọi các bước
Cách dùng	bash deploy.sh	make deploy
Viết như nào?	Lệnh bash thuần	target:\n\t<lệnh>
Mạnh về	Logic phức tạp, xử lý linh hoạt	Menu gọn, dễ dùng, dễ nhớ
Dùng cho	Triển khai, backup, test, logic cụ thể	Orchestration nhiều bước, teamwork

✅ Tóm lại:

• Bash Script là nơi viết logic chi tiết

• Makefile là "menu điều khiển" gọi những logic đó

---

4. 🚀 Best Practices Khi Kết Hợp Bash Script & Makefile

Thực hành tốt	Ý nghĩa
✅ Tách logic vào script riêng	Mỗi script làm 1 việc (test.sh, build.sh...)
✅ Makefile gọi các script	Target make deploy chỉ gọi bash scripts/deploy.sh
✅ Dùng .PHONY cho các target	Tránh lỗi khi target trùng tên file
✅ Thêm menu help	Gợi nhớ lệnh: make help
✅ Đặt log + kiểm tra lỗi trong script	Bắt $?, dùng exit 1 nếu có lỗi
✅ Sử dụng shellcheck, bash-lint	Phát hiện lỗi Bash sớm

---

🔥 Bonus: Ví dụ mẫu

🚀 Use Case: Tự động hoá CI/CD đơn giản cho Web App dùng Docker

---

🎯 Mục tiêu:

Tự động hóa quy trình:

1. Chạy test

2. Build Docker image

3. Deploy lên server

4. Gửi thông báo sau khi deploy

---

📁 Cấu trúc dự án:

project/
├── scripts/
│   ├── test.sh
│   ├── build.sh
│   ├── deploy.sh
│   └── notify.sh
├── Makefile
├── docker-compose.yml
├── app/ (source code)
└── README.md

---

⚙️ Bash Scripts – Viết riêng biệt, modular

scripts/test.sh

#!/bin/bash
echo "🔍 Running unit tests..."
pytest
if [ $? -ne 0 ]; then
  echo "❌ Test failed. Abort pipeline."
  exit 1
fi
echo "✅ Tests passed!"

---

scripts/build.sh

#!/bin/bash
echo "🔨 Building Docker image..."
docker build -t myapp:latest .
echo "✅ Build complete!"

---

scripts/deploy.sh

#!/bin/bash
echo "🚀 Deploying app via docker-compose..."
docker-compose down
docker-compose up -d
echo "✅ Deployment complete!"

---

scripts/notify.sh

#!/bin/bash
echo "📧 Sending notification..."
echo "Deployment successful at $(date)" | mail -s "Deploy Success" you@example.com

---

🧰 Makefile – Điều hướng và tổ chức workflow

.PHONY: all test build deploy notify ci

all: ci

test:
	bash scripts/test.sh

build:
	bash scripts/build.sh

deploy:
	bash scripts/deploy.sh

notify:
	bash scripts/notify.sh

ci: test build deploy notify
	@echo "🎉 CI/CD pipeline completed successfully!"

---

💡 Cách sử dụng

Lệnh	Ý nghĩa
make hoặc make all	Chạy toàn bộ pipeline
make test	Chạy test
make build	Build Docker image
make deploy	Deploy app
make notify	Gửi thông báo
make ci	Chạy CI/CD end-to-end

---

✅ Best Practice Giải Thích

Tiêu chí	Áp dụng
Modular hóa	Scripts chia nhỏ, dễ tái sử dụng và bảo trì
Tối ưu teamwork	Makefile như một menu giúp cả team dễ dùng, dễ nhớ
Kiểm soát lỗi	Script có kiểm tra lỗi, exit 1 nếu cần
Tách biệt concern	Logic Bash nằm trong scripts, Makefile chỉ điều phối
Có thể mở rộng	Dễ thêm make backup, make rollback, make lint,...

---

✅ Tổng kết:
Bash Script = thực hiện từng bước cụ thể
Makefile = menu orchestration – chạy tuần tự, gọn, dễ dùng cho cả team