Khi những cơn mưa phùn tháng ba bắt đầu ngớt dần, không còn bịn rịn với đất trời, Hà Nội trở nên dịu dàng, tha thiết hơn với sắc trắng tinh khôi và mùi thơm nồng nàn của những gánh hoa bưởi rong ruổi trên khắp phố phường.

Ngay tuần rồi, mình vừa bắt đầu thử thách bản thân một cơ hội mới tại một môi trường mới, giờ thì đang làm việc ở nhà. Quay qua thắp hũ nến xinh xẻo mà các anh (chị) phía Viblo vừa gửi tới, lặng yên thưởng thức hương thơm và ngẫm lại khoảng thời gian mới bắt đầu tiếp cận với lập trình, tự hỏi điều gì đã định hình mình cho tới bây giờ nhỉ?

Vừa hay trong khuôn khổ chiến dịch Raise women’s voice up - Hãy để phụ nữ trong nghề CNTT lên tiếng, thay vì chúng ta ngồi bàn luận về JavaScript hay ReactJS như thường ngày, hôm nay cùng nhau Uống trà tâm tình - Chia sẻ chuyện một chiếc dev tập lớn thông qua trải nghiệm của mình nhé!

■ Đối tượng

Bài viết này chủ yếu hướng đến 02 đối tượng: các bạn chớm nở hứng thú "dấn thân" vào ngành CNTT và các bạn làm việc trong một, hai năm đầu ngành, đặc biệt là các bạn nữ của chúng ta ạ.

Những câu chuyện mình đề cập phía dưới chỉ-có-mục-đích chia sẻ, trò chuyện để kết nối với nhau hơn, không-mang-tính-chất "xây dựng lộ trình", "phải học cái này", "phải làm cái kia",... Ấy vậy, hãy đọc bài viết với tâm thế cởi mở và đón nhận mọi thứ một cách tích cực nhất nhaa ^^

Hi vọng rằng, ở một khía cạnh nào đó, chúng có thể giúp các bạn rút ra những nhận định riêng cho bản thân, từ đó xây dựng và lựa chọn hướng phát triển phù hợp cho mình

■ Giới thiệu xíu xiu

Em (mình) là Hảo (Lê Thị Hảo), hiện đang làm trong mảng lập trình web - Front-end tại Hà Nội. Mình làm việc chủ yếu với ReactJS, thi thoảng cũng phụ trách hướng dẫn chút cho các bạn mới tiếp cận JavaScript và ReactJS theo đợt. Rảnh rỗi thì viết lách vu vơ và trải nghiệm những điều mới mẻ (smile).

Quay lại với chủ đề bài viết hôm nay: mình "tình cờ va phải" những đoạn mã như thế nào...

■ Dòng thời gian

Ngay những ngày đầu tiên "ngu nger dại khờ" lên Hà Nội nhập học (08/2016), mình thử đủ các công việc part-time chẳng-liên-quan-tí-gì về lập trình cả, như Bán bánh mì trong căng tin Bách Khoa này; Phụ việc cho Trung tâm Tiếng Nhật này; rồi Cộng tác viên lọc CV; Viết bài kiêm đóng hàng kiêm "kiểm toán pha-ke" cho các sản phẩm phần cứng PC trên sàn thương mại điện tử nữa (yaoming) 😸😸

■ Dấn thân

Cứ như vậy cho tới 10/2017, mình tình cờ thấy bài viết của người anh trong một nhóm cộng đồng về khoá học 6 buổi (miễn phí). Chẳng rõ nội dung là gì đâu, nhưng mình cũng ...đi thử cho biết. Rồi được anh gửi cho đoạn mã kì lạ, mở lên trình duyệt thì thấy "ngầu" quá. (sau này thì nhận ra đấy là Bootstrap 3 và AngularJS - các công nghệ khá "nổi" tại thời điểm đó).

Mặc dù tiếp cận dưới dạng copy-paste và ...chưa hiểu mình đang làm gì, thế nhưng cái cảm giác nhìn thấy một trang web thành phẩm trước mặt; rồi cảm giác vỡ oà khi nhóm tìm tòi cách chỉnh sửa "những dòng chữ kì cục" làm nó đang đỏ rực lửa (errors) trở về bình thường - nó lạ lắm.

Hmm...

Mong muốn tiếp cận với lập trình trong mình le lói đâu đó.

Mình theo chuyên ngành Toán ứng dụng & Tin học ở trường, năm 1 năm 2 thì các học phần đại cương chung toàn khoá đang chiếm toàn bộ spotlight, chưa biết gì về code cả :v

Sau khi "khóa học" kết thúc, anh, mình và một bạn nữa với định hướng phát triển dịch vụ Shop*** - cung cấp landing pages cho khách hàng một cách nhanh chóng thông qua việc kéo thả (sau này thì biết đó là Wordpress tích hợp Elementor nè).

Thời điểm đấy, dù có 03 anh em thôi nhưng cũng daily standup, retro,... các kiểu nha - how I met Scrum - mình đã biết tới Scrum trong hoàn cảnh như vậy =))) Ngoài người anh ra thì 2 người em chưa biết code gì cả, nên công việc của bọn mình là thêm hiệu ứng, màu sắc cho trang bằng cách cài đặt qua giao diện 😸😸 (nhờ đó mà việc tự học CSS của mình về sau dễ dàng hơn).

Dù chưa "thật sự code" một dòng mã nào hết, cơ mà mình được truyền cảm hứng về việc phát triển sản phẩm rất nhiều ^^

Tiếp tục theo dòng thời gian thì Vietnam Web Summit 2017 là sự kiện công nghệ đầu tiên mình tham gia. Mạnh dạn vào nghe một session kĩ thuật, mình như "vịt nghe sấm" luôn 😹😹, may sao là còn đa dạng các chủ đề trong sessions khác, âu thì cũng có thêm chút góc nhìn về Lập trình Web (yaoming).

Dành cho ai đó ngoài kia đang chênh vênh xác định hướng đi cho mình...

Nếu có thể, chúng ta hãy cứ trải nghiệm hết đi.

Stay hungry, stay foolish ^^

Đừng sợ sai. Trải nghiệm nhiều để biết bản thân mình thật sự thích cái gì và điều gì làm mình hứng thú. Nếu thử rồi mà vẫn thấy lĩnh vực A, B,... chưa phải là mối quan tâm thì cũng chẳng sao, vẫn là trải nghiệm của riêng bạn. Hoặc chí ít, để một ngày đẹp trời nào đó, bạn dùng nó như một phép thử - cân nhắc về một lĩnh vực khác mà bạn cho rằng mình thích!

■ Thử nghiệm

Dự án Shop*** kết thúc sau khoảng 02 tháng, 03 anh em mình cũng giải tán =)) Mình bắt đầu tìm hiểu về HTML, CSS và tập tành viết các web tĩnh đơn giản.

Đến 03/2018, mình tham gia Isonative - nhóm freelancer gồm 04 anh em. Thời gian này mình tìm hiểu về Wordpress, đồng thời củng cố được kiến thức HTML - CSS đã học trước đó nữa.

Có nên thực tập sớm khi cảm thấy kiến thức chưa vững?

Khi ghé qua các diễn đàn, đôi lần mình bắt gặp câu hỏi này - Đã tự học và tìm hiểu mảng kiến thức đó rồi nhưng chưa tự tin lắm nên do dự về việc đi thực tập.

Mình nghĩ rằng, hãy cứ bắt đầu ngay đi nếu bạn có-thể-sắp-xếp-thời-gian. Một cơ hội để học hỏi, áp dụng kiến thức một cách thực tế, trực quan nhất quả cũng không tồi nhỉ!

Đồng hành cùng Isonative qua các dự án, trình HTML - CSS dần khá hơn. Mình học thêm JavaScript và jQuery.

Rồi cũng năng đi các buổi workshop, seminar công nghệ (kì thật là không phải chủ đề nào mình cũng hiểu đâu =='), hào hứng đăng ký các tour tham quan công ty, cũng mạo muội tham gia JunctionX Hanoi 2018 chỉ để ...cho biết hackathon là như nào (LOL)

Một trong những chương trình có ý nghĩa mình từng tham gia, đó là - RailsGirls 2018 - một workshop dành cho các sinh viên nữ trong ngành CNTT. Đây cũng chính là sự kiện được tổ chức bởi công-ty-đầu-tiên mình vào làm việc và gắn bó cho tới năm vừa rồi.

Tháng 11/2018 (mình nhớ chính xác là 26/11/2018^^), là ngày làm việc đầu tiên của mình tại đây - nơi bắt đầu những chuỗi trải nghiệm đáng trân quý

Thời điểm ấy, thấy các anh chị dev ai cũng 02 màn hình, nom “cool ngầu” lắm (nguongmo), thầm nghĩ bụng “Bao giờ thì mình mới được như thế nhỉ” =)))

Cũng từ giai đoạn này, mình bắt đầu tập tành viết lách trên Viblo và Blog cá nhân, mục đích chủ yếu chỉ là để ghi chú chút về từ khoá mà mình vừa tìm hiểu.

■ Nền móng

Năm 2019, mình có cơ hội tham gia các chương trình training nội bộ, thông qua việc đề cập các từ khoá trước và cùng trao đổi vào buổi sau đó; rồi cũng tập tành đọc thêm sách chuyên ngành (lúc đấy những cái tên mình tâm đắc nhất là Bộ Notes nhà Goalkicker và You don't know JavaScript 😸😸).

Những điều nho nhỏ dưới đây hẳn các anh (chị) em đôi lần đã từng nghe qua, cơ mà thời gian ấy thì mình mới thật sự nghiệm thu được:

• Official document là nguồn tài liệu đầy đủ, chính xác và chi tiết nhất.

• Công nghệ nào không quan trọng, quan trọng là sự phù hợp.

• Góc nhìn của một người học-để-demo & một người học-để-tạo-ra-sản-phẩm thật sự rất khác.

• Code và công nghệ là công cụ, để làm một kĩ sư lập trình thì còn nhiều hơn thế.

• Có định hướng chuyên môn hóa là rất tốt, nhưng cũng đừng bó buộc mình trong một công nghệ, lĩnh vực nào cả.

• Cân bằng cuộc sống chính là chìa khóa để tiến vào và ở-lại-lâu-dài với nghề.

• ...

Còn điều gì tâm đắc mà các anh (chị) em đã chiêm nghiệm ra trong thời gian làm lập trình, cùng chia sẻ xuống phía dưới comments nhé!

Cũng trong năm này, mình tham gia ban tổ chức sự kiện Shecodes Hackathon 2019. FYI, Shecodes là một tổ chức phi-lợi-nhuận tiên phong nhằm khuyến khích phái nữ tham gia vào CNTT. Ngoài hoạt động chính là hackathon, chúng mình cũng tổ chức các seminar định hướng, mời diễn giả chia sẻ về câu chuyện làm nghề, qua đó xoá bỏ khoảng cách giới tính trong lĩnh vực này tại Việt Nam, từ đây thì hoài nghi Liệu rằng CNTT chỉ dành cho nam giới? cũng sẽ dần biến mất ^^

Thật ra, CNTT là ngành đòi hỏi nhiều sáng tạo, tư duy logic. Trong khi đó, nhiều thống kê về số lượng nhân sự IT nữ cũng như nhiều nghiên cứu khoa học cho rằng phái mạnh có lợi thế hơn nhờ xu hướng phát triển tư duy bộ não tốt hơn. Chính vì vậy, nhận định này là không thể tránh khỏi.

Song, mình luôn tin tưởng tư duy logic hoàn toàn có thể rèn luyện được. Do đó, việc chọn theo CNTT hay không không phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi mà ở bản thân mỗi người. Không ít các chị nữ CNTT "xịn": xinh đẹp - giỏi giang - thành đạt mà mình có cơ hội biết tới, đang nắm giữ các vai trò trọng yếu trong các công ty công nghệ.

Điều quan trọng là năng lực, không phải giới tính!

■ Nghi ngờ - Thử thách - Làm sai

■ Chênh vênh

Đầu 2020, một người anh - một trong những người truyền cảm hứng và năng lượng tích cực tới tư duy, kĩ năng của mình trong ngành - nghỉ việc (sad2).

Mình từng nghe một câu như thế này:

一期一会 / Ichigo Ichie / - One time, one meeting - Nhất kỳ nhất hội

đại ý là Mỗi cuộc gặp gỡ đều đáng quý. Hãy trân trọng những người đã xuất hiện trong cuộc sống của mình (smile)

Mặc định nghĩ đó chỉ là lời an ủi, cho tới thời điểm mình đóng vai trò là người rời đi, mình mới hiểu:

Việc một lập trình viên có gắn bó với một doanh nghiệp hay không phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Khách quan có, chủ quan cũng có luôn.

Hơn nữa, mỗi lập trình viên đều có những hệ giá trị và định hướng riêng.

Quan trọng là trong thời gian làm việc và gắn bó, cần luôn có trách nhiệm sao cho chẳng còn gì để hối tiếc cho đến ngày làm việc cuối cùng, khuyến khích hơn là khi công việc bàn giao đã ổn định.

Quay về dòng thời gian của chúng ta, ngay sau đó vài tháng, mình cảm thấy chênh vênh một chút. Chủ động chia sẻ và xin lời khuyên từ một người anh, vài dòng suy nghĩ lại thoáng qua...

Trước khi đưa ra quyết định điều gì thì cần xác định mục tiêu cụ thể đã, từ đó mới vạch ra hướng đi phù hợp được!

Có người 1 năm chỉ học 1 thứ. Có người 1 năm học tới 10 thứ.

Chưa cần biết ai giỏi hơn, vì mọi thứ đều tương đối, nhưng họ sẽ ở những trình độ rất khác nhau.

Khi có một mục-tiêu-thật-rõ-ràng, mình sẽ tự biết phải đi đâu và làm gì cho đúng!

■ Vùng an toàn

Tới tháng 06/2020, mình được giới thiệu một cơ hội mới, ngoài thời gian tập tành gõ phím thì phụ trách hướng dẫn chút chút về ReactJS cho một số bạn mới tiếp cận bên ngoài, cũng là batch đầu tiên.

Qua trải nghiệm này, mình nhận ra:

Một người hướng dẫn phù hợp không-nhất-thiết phải là người code giỏi nhất, mà là người có thể truyền-đạt-kiến-thức và truyền-cảm-hứng cho người khác.

Mà để diễn giải tốt, chưa nói gì tới kĩ năng mềm thì trước tiên, việc luôn luôn đặt câu hỏi để chính bản thân có thể hiểu tường tận một vấn đề là vô-cùng-cần-thiết.

Bên cạnh đó, việc cập nhật kiến thức, công nghệ mới thường xuyên cũng rất quan trọng. Không chỉ là Front-end mà chút Back-end, chút Hệ thống, chút VSC... cũng hỗ trợ chúng ta rất nhiều trong công việc.

Một "tip" để đối mặt với những thử thách này dễ dàng hơn là học cách yêu lấy nó. Từ đó thì việc tìm hiểu kiến thức mới chẳng còn là "nhiệm vụ" nữa, mà là một sở thích - nhu cầu, vừa củng cố thêm kiến thức để chia sẻ nhiều hơn, lại vừa “đã cái nư hiếu kì về công nghệ" tiềm ẩn trong mỗi kĩ sư IT. 😸😸

■ Sai lầm

Định bụng giữ cho riêng mình kể từ sau sự cố này xảy ra, vì mình cảm thấy rất xấu hổ về hành động của bản thân...

Đợt này (07/2020) mình có vấn đề về 01 bài viết - đã publish hồi đầu năm - có nội dung vi phạm đến bản quyền của một tác giả khác. Hơn nữa, đây còn là một trong những admins hay hỗ trợ giải đáp các bài đăng thắc mắc về kĩ thuật của mình :<

Mình đã đính kèm nguồn dẫn tới bài viết gốc, song, nội dung chính trong bài chưa thật sự được viết theo hướng tiếp cận của mình (nói một cách nặng nề hơn thì là "xào xáo", "đạo câu chữ" đó các anh (chị) em ạ 😿😿)

Dù đã được tác giả cảm thông vì nhỏ dại, chấp nhận lời xin lỗi tại thời điểm đó rồi, cơ mà cho tới giờ, mình cảm thấy rất hổ thẹn mỗi khi nhắc lại. Bởi chính bản thân cũng là người khó chịu với vấn đề tương tự trước khi có chiến dịch #topd**_stop_copy #top***_stop_steal #top***_or_topthi*f cơ mà !?!

Quyết định vẫn chia sẻ lại sai lầm này, để chẳng ai bước vào như mình ngày đó nữa!

Thời gian sau, mình tìm hiểu thêm chút về bản quyền bài viết, bản quyền tác giả, DMCA,... và ý thức hơn về việc tôn trọng chất xám của người khác.

Trong quá trình đi làm, ngoài những điều tốt đẹp mà chúng ta may mắn nhận được, đôi khi không tránh khỏi những va vấp.

Lấy những điều tích cực làm động lực để theo đuổi đam mê và dùng sợi dây kinh nghiệm sau mỗi sai lầm làm đòn bẩy cho sự thay đổi để hoàn thiện bản thân tốt hơn nhé!

Mình khép lại 2020 ở đây với việc tham gia hoạt động tố chức buổi Offline J2Team Community. Ngoài cơ hội làm việc chung với các anh chị em thú vị và gặp gỡ những vị khách mời có đóng góp to lớn cho cộng đồng, mình cũng được truyền cảm hứng thêm trong việc chia sẻ nhiều hơn để cùng nhau tiến bộ nữa

■ Cơ hội hay thách thức?

Nếu được hỏi về một điều tâm đắc nhất từ 2021 đến nay, có lẽ mình nhớ ngay tới DevUP - cuốn sách mình được một người anh gợi ý trong thời điểm đặt đủ thứ câu hỏi về hướng đi tiếp theo.

DevUP – một cuốn sách được viết bởi anh Nguyễn Hiển – xuyên suốt là những lời chia sẻ từ một người anh về nhiều điều phải đối mặt trên con đường lập trình qua rất nhiều câu hỏi và vấn đề được đặt ra.

Chứa đựng mọi sự trăn trở băn khoăn của Lập trình viên từ sự nghiệp, tổ chức, tới các định hướng phát triển chuyên môn, cách thức làm việc, tạo dựng quan hệ, tìm kiếm cơ hội,… DevUP giúp mình vỡ lẽ & hiểu được nhiều điều hơn trong cuộc sống thông qua góc nhìn của Tổ chức và Lập trình viên. Mình có chia sẻ chút điều tâm đắc sau khi đọc xong tại đây.

Trộm vía, cho tới hiện tại, mình cảm thấy rất-rất-biết-ơn và trân-trọng khi nhận được những cơ hội mới trong công việc, có những thử thách mà mình chưa nghĩ tới, hay lên kế hoạch cho nó xảy ra cả. (touch wood)

Nhìn vào những trải nghiệm của bản thân; nhìn vào những người anh (chị) truyền cảm hứng mình may mắn biết tới và nhìn vào những điều quý giá mình góp nhặt được; thiết nghĩ, thái độ - cách chúng ta đối mặt với mỗi vấn đề trong cuộc sống là quan trọng nhất.

Kì thật, sẽ chẳng có gì đáng lo nếu tư duy rộng mở cả!

đúng không nào ^^

Biển rộng trời cao và còn rất nhiều điều phải học. Chúng ta hãy tiếp tục cùng nhau cố gắng trau dồi, rèn luyện để hoàn thiện bản thân hơn nhé! (go) (go)

Nhân tháng sự kiện Raise women’s voice up - Hãy để phụ nữ trong nghề CNTT lên tiếng, em xin chúc các chị em nữ nhân IT chúng ta luôn luôn xinh đẹp và tỏa sáng theo cách riêng của mình ạ

Qua bài viết, em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các anh chị trong Viblo team. Không chỉ cho sự tri ân Top 5 female contributors lần này, mà còn nhiều hơn thế. Thông qua flatform, em đã có cơ hội kết nối và học hỏi thêm kiến thức từ rất nhiều người anh (chị) - các Viblo Contributors tuyệt vời. Hẳn đây sẽ là một trong những nguồn động lực giúp em duy trì niềm hứng khởi và chia sẻ nhiều hơn ạ.

---

Chúc thế rồi có quà khumm =))) 🎁🎁

Trong tháng tôn vinh nữ giới, giới thiệu đến các chị em chương trình đào tạo và 1:1 mentorship (virtually) miễn phí bởi các Googlers và các Tech experts dành cho một nhóm các nữ lập trình viên ở Đông Nam Á (dự kiến ~15 thành viên ở VN), sẽ diễn ra vào cuối tháng 03 - đầu tháng 04 này ạ.

Chương trình hướng đến các nữ lập trình viên kinh nghiệm từ 2 năm mong muốn nâng cao các kỹ năng mềm trong giao tiếp, thuyết trình và chia sẻ kiến thức đến cộng đồng.

Chi tiết về chương trình và link đăng ký tại đây (Deadline: 20/03/2022) nhaaa các chị em!

---

Cảm ơn các anh (chị) em đã lắng nghe em "tâm tình" xuyên suốt nãy giờ. Tặng em/mình 1 upvote để có thêm động lực cho những bài viết sắp tới nhé 😺😺

Em/mình cũng rất muốn lắng nghe những câu chuyện "tiến vào và chọn ở lại với nghề" của các anh (chị) em, hãy cùng chia sẻ phía dưới comments nào!

Và trong thời điểm hiện tại thì...

Dù thời gian này (thời điểm publish bài viết, 10/03/2022), Hà Nội vẫn tiếp tục tiến hành triển khai tiêm phòng vaccine Covid-19 mũi số 03, song, số ca mắc Covid-19 đang gia tăng rất nhanh chóng, cũng như tình hình có xu hướng diễn biến phức tạp với biến thể Omicron thay vì chủng Delta. Do đó, bên cạnh việc tuân thủ quy tắc 5K được Bộ Y tế khuyến cáo:

#Coronavirus #5K #BoY Te
Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tập trung - Khai báo y tế

để có thể giữ an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh, các anh chị em mình cũng nhớ bổ sung đầy đủ các vitamins và khoáng chất để có sức khỏe cùng nhau chiến đấu nhé!

Chúc các anh (chị) em tuần làm việc hiệu quả! Tiện ghé qua nhà em chơi một chút rồi về!