Phân tích task: bước không thể thiếu trong UX design

Bài đăng này đã không được cập nhật trong 3 năm

Mục lục

Phần mở đầu
Cách thức tiếp cận đơn giản để phân tích task
- Làm rõ vấn đề
- Phân mức độ ưu tiên dựa trên nhu cầu user ( tìm hiểu thông qua nghiên cứu)
- Qua nghiên cứu, tìm hiểu được gì
- Chuẩn bị tài liệu về quy trình task
- Chỉnh lý phù hợp task
Point

1. Phần mở đầu

Phân tích task là bước không thể thiếu trong bất kỳ dự án design nào. Tuy nhiên nhiều trường hợp mà bước này bị bỏ quên
Phân tích task có thể được ứng dụng tại dự án mobile hoặc PC, là vũ khí quan trọng của UX, góp phần quyết định thành công của dự án.
Phân tích task còn được gọi là User scenario ( kịch bản người dùng): là quy trình đơn giản hiệu quả nhằm sáng tỏ các task cần làm dưới cách nhìn của user, không phải là một user case, mà gần giống với user story ( được sử dụng trong agile development) hơn
Ngoài ra cách tiếp cận để phân tích task đã có sẵn, có thể tránh được những lỗi lầm gây ra thất bại trong quá khứ
Tóm lại phân tích task gần như là chứng cứ nêu được user muốn làm gì, là phương pháp đơn giản, hiệu quả. Điểm mấu chốt trong phân tích task không phải bắt nguồn từ những vấn đề đang nắm chắc mà phải là bắt nguồn quy trình phân tích task đáp ứng nhu cầu của người dùng

2. Cách thức tiếp cận đơn giản để phân tích task

Làm rõ vấn đề mà user đang gặp phải, nếu không rất dễ giải quyết nhầm sang vấn đề mà user không quan tâm Ví dụ: cả web và app đều có tình năng “Shopping cart” Tính năng được dùng để mua hàng. Nhưng khi làm rõ vấn đề giải quyết liên quan đến giỏ hàng thì thường mọi người chỉ hiểu chung chung giỏ hàng là nơi để user đưa món đồ muốn mua vào đó, và cuối cùng không có giải pháp cụ thể hơn. Tuy nhiên có lẽ dưới đây là những vấn đề mà user đang thắc mắc khi shopping tại EC site
- User muốn mua 1 món hàng, tìm thấy thanh toán là xong, sao phải cần thêm giỏ hàng, cứ trả trực tiếp có được không
- User muốn mua 1 món hàng nhưng họ không biết là có cần thiết dùng thêm 1 sản phẩm ở mục khác để dùng cùng món hàng đó không, và lúc đó họ muốn được giới thiệu về sản phẩm bổ trợ, liên quan.
- User muốn mua nhiều thứ, những thứ muốn mua họ đánh dấu xong, rồi lại quay trở lại trang web để xem thêm những thứ khác, xem xong rồi thì muốn mua những món đã đánh dấu
- Hoặc chỉ là xem không thôi. Những thứ có thể sẽ mua thì đánh dấu lại ( list món muốn mua) và sẽ tiến hành mua vào 1 lúc nào đó về sau, vào lần đăng nhập tới, có thể sẽ mua các món từ list đó.
- User muốn mua 1 món ( ví dụ camera) có hai máy có tính năng khác nhau, user phân vân chọn món gì. Đánh dấu vào những món user thích, rồi so sánh trước khi quyết định

Cho nên giỏ hàng sẽ có tác dụng trong việc giải quyết 1 vài vấn đề trên, mặc dù không phải toàn bộ. Dưới đây là phương pháp khoa học chung có thể dùng khi phân tích task làm rõ các vấn đề

Phân mức độ ưu tiên dựa trên nhu cầu user ( tìm hiểu thông qua nghiên cứu) Trong 5 vấn đề liên quan đến giỏ hàng ở trên, đâu là vấn đề user hay quan tâm nhất. Đầu tiên phải làm rõ, khi user dùng sản phẩm thì có những hành động gì, cần phải kiểm chứng cùng với user. Nhưng có những sản phẩm cần sự so sánh, có những sản phẩm thì không, nên cần sắp xếp mức độ ưu tiên thông qua nhu cầu user ( tìm hiểu, kiểm chứng bằng nhiều cách, ví dụ: thị sát thị trường, hợp tác với các user tiềm năng mà chưa sử dụng sản phẩm v.v…)
Qua nghiên cứu, tìm hiểu được gì Để phát triển flow task, cần kiểm chứng, nghiên cứu nhu cầu user, hãy chú ý 5 điểm sau:
- Ignition point: Thời điểm user bắt đầu task là gì
- Focus point: Truyền đạt gì tới user đã hoàn thành task
- User thông thường khi bắt đầu task thì đã biết những gì
- User cần thiết phải biết những gì, ngoài focus point thì user cần phải hiểu thêm gì
- User sử dụng cái gì để hoàn thiện task: tools gì, process như thế nào, thông tin cần thiết gì
Chuẩn bị tài liệu về quy trình task Chuẩn bị quy trình task là một việc hết sức quan trọng. Đầu tiên là dùng sticky note, và lập tài liệu về các quy trình. Tiếp theo từ quy trình đó, trình bày thêm các task liên quan Khi chuẩn bị thành tài liệu,nên dùng sticky note và chia task theo nhóm như dưới đây ( sticky note hoặc số để đánh dấu)
- User group ( action mà user thực hiện)
- System group ( action mà hệ thống thực hiện dành cho user)
- Mục đích/ tools/ nhóm thông tin ( những yếu tố cần thiết để user thực hiện action)
- Question group ( Câu hỏi, vấn đề liên quan đến task)
Chỉnh lý phù hợp task Xong flow task chưa phải là kết thúc việc cần làm. Xem lại focus point của task flow rồi giải quyết task, mục đích là giảm bớt các step của task flow. Nếu không thể giảm bớt step được thì thử thay đổi action của user group với action của system group ( ví dụ: tự động hóa nhằm nâng cao hiệu suất) Phải giảm bớt step trong quy trình task. Không cần thiết lược quá nhiều mà quan trọng là thông qua task flow có thể dẫn dắt đến focus point của user. Lược bớt nhưng không cản trở quá trình user đạt được mục tiêu, ko lược những step tính năng

3. Point

Nhờ việc phân tích task mà có thể đưa ra được những giải pháp hiệu quả nhất cho các vấn đề mà user đang cần giải quyết. Khi tìm ra được giải pháp, thì có thể thông qua design, đưa ra được những trải nghiệm người dùng hết sức hữu ích. Tất nhiên có rất nhiều quy trình để phân tích task, các ví dụ nêu ở bài là những phương pháp cơ bản đơn giản nhất khi áp dụng phân tích task