Passport NodeJS
Bài đăng này đã không được cập nhật trong 6 năm
Xác thực người dùng
Khi xây dựng một ứng dụng, có nhiều trang chúng ta cần yêu cầu người dùng phải là ai đó mới cho truy cập. Vì vậy cần có xác thực người dùng - là việc kiểm tra xem người dùng đang truy cập đã đăng ký tài khoản hay chưa, người dùng là ai? Quy trình này được thực hiện bằng cách yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân thông thường là địa chỉ email và mật khẩu để có thể truy cập vào một số trang nhất định.
Bài này mình sẽ giới thiệu cho các bạn sử dụng Passport.js để xác thực người dùng trong NodeJS nhé (Tất nhiên là với góc nhìn là người mới học NodeJS, mình sẽ giải thích cụ thể nhất về cách sử dụng và lý do từng dòng code cho các bạn dễ hiểu nhé 
)
Cài đặt - tải về Passport.js
Đầu tiên cần phải tải về Passport.js đã chứ nhỉ. Vào folder project của bạn, mở terminal và sử dụng câu lệnh sau để tải về nhé:
npm install passport --save
Để kiểm tra xem đã tải về thành công chưa, các bạn mở folder node_modules trong thư mục project của mình ra xem có folder passport chưa nhé! Ngoài ra để xem thêm document của passport.js, mọi người xem thêm tại đây nhé.
Ngoài ra, để sử dụng passport, các bạn cũng cần phải có express nữa, bài này mình sẽ sửu dụng express js để hướng dẫn cho các bạn nhé
npm install express ejs --save
Để kiểm tra xem đã được tải thành công chưa, hãy mở file package.json ra kiểm tra như sau nhé: tìm tới dependencies, tìm xem đã có express và ejs chưa, nếu thấy rồi tức là đã tải thành công rồi đó.
Bắt đầu tìm hiểu cách sử dụng passport
Trước hết ta tạo 1 file index.js đóng vai trò như controller điều khiển các router nhé.
Đầu tiên, ta sẽ khai báo vài biến const đã:
const express = require('express'); //khai báo sử dụng module express
const app = express();
const port = 3000; //Chọn cổng 3000 để chạy ứng dụng
app.listen(port, () => console.log('server đang chạy...')); //console.log ra nếu chương trình đã chạy thành công trên cổng
Giờ để xem đã chạy trên cổng 3000 được chưa, hãy mở terminal trong folder project và chạy lệnh sau nhé:
nodemon 3000
Nếu terminal hiển thị ra dòng console.log của bạn tức là ứng dụng đã chạy rồi đấy
Giờ thêm router đầu tiên để test nhé:
app.get('/', (req, res) => res.send('Hello World'));
Ở đây, mình sẽ giải thích từng thứ nhé:
app.getlà khai báo phương thức sử dụng làget- Tiếp theo là đường dẫn bạn muốn đặt khi gõ lên trình duyệt, ví dụ như
/indexthì bạn sẽ gõ trên đường dẫn làhttp://localhost:3000/index, còn như trên thì đường dẫn chỉ đơn giản làhttp://localhost:3000/. reqchính là request, nơi chứa những request từ client gửi lên serverreslà response, là dữ liệu trả về cho client- Arrow function sẽ là những thực thi mà server sẽ thực hiện khi chạy request được gọi: ở đây là response ra dòng chữ 'Hello World' trên màn hình trả về (
res.sendnghĩa là chỉ in ra thôi).
Bây giờ mở đường dẫn http://localhost:3000/ trên trình duyệt của bạn, bạn sẽ nhận được dòng chữ 'Hello World' trên màn hình:
Bây giờ, để đường dẫn sẽ tới file giao diện của mình, bạn hãy đổi .send('text) thành .render('tên file giao diện') nhé.
Mình sẽ sử dụng express js, tạo ra file index.ejs nằm trong thư mục views làm file giao diện cho trang vừa rồi.
Trong index.ejs, in ra dòng chữ đơn giản thôi:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Home</title>
</head>
<body>
<p>Hello</p>
<a href="/login">Login</a>
</body>
</html>
Mình sẽ khai báo thư mục views dùng để chứa các file giao diện (tất nhiên là phải khai báo trước khi render ra giao diện nhé):
// chọn view xuất ra là file ejs
app.set('views', './views'); //khai báo thư mục chứa giao diện là folder views
app.set('view engine', 'ejs');
Bây giờ cần phải sửa lại 1 chút: dòng .send giờ sẽ thành .render('index'). Đối với file .ejs, do đã khai báo sử dụng view engine là ejs ở trên rồi nên không cần phải ghi thêm đuôi ejs vào nữa, chỉ cần tên file là được rồi:
Bây giờ refresh lại trang của bạn, bạn sẽ thấy nội dung trong trang index.ejs mà mình đã viết rồi
Giờ thử bấm vào dòng /login, bạn sẽ chỉ nhận được báo lỗi Cannot GET /login bởi vì khi click vào link, giống như PHP, mặc định phương thức là GET, mà chúng ta đã khai báo phương thức GET cho đường link này của ứng đâu, nên lỗi là đúng rồi
Mình sẽ khia báo cho phương thức GET của link /login này sẽ dẫn tới file view tên là login.ejs nhé:
app.route('/login')
.get((req, res) => res.render('login'))
File view này thì nội dung mình để đơn giản thôi, là form đăng nhập cơ bản:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Login</title>
</head>
<body>
<form action="/login" method="post">
<input type="text" name="username" placeholder="username">
<input type="password" name="password" placeholder="password">
<input type="submit" name="" value="Login">
</form>
</body>
</html>
vậy là khi click vào đường dẫn /login ở trang index.ejs đã có đích tới là trang login.ejs rồi! Bây giờ thì các bạn thấy đấy, trang /login của mình có 1 cái form, mình đang đặt method là post phải không? Phương thức GET có rồi, giờ làm quen phương thức POST sử dụng để đăng nhập
Trước hết đương nhiên là tạo cái điều hướng cho method POST của trang /login đã. Mình sẽ viết luôn vào ngay dưới phương thức GET trên kia cho nó gần nhau 
app.route('/login')
.get((req, res) => res.render('login'))
.post(passport.authenticate('local', { //chọn phương thức check là local => npm install passport-local
failureRedirect: '/login', //nếu check không đúng thì redirect về link này
successRedirect: '/loginOK'
}));
Các bạn có thể thấy, mình viết vài tham số lạ lạ vào trong phương thức POST.
Đầu tiên là mình có biến passport, nhưng mà bây giờ mà chạy thử là sẽ báo lỗi chưa khai báo biến passport ngay! Vì vậy giờ khai báo thêm biến passport sử dụng node modules passport và cả body-parse (để có thể lấy được dữ liệu từ form) ở trên dòng này đã nhé:
//Nếu chưa có body-parser thì tải về bằng câu lệnh: 'npm install body-parser' nhé
const bodyParser = require('body-parser');
const passport = require('passport');
app.use(bodyParser.urlencoded({extended: true}));
app.use(passport.initialize()); //Dòng này để thông báo sử dụng passport nhé
Tiếp nữa, do chúng ta sử dụng phương thức chứng thực là local nên phải tải gói local về nữa:
npm install passport-local
và khai báo sử dụng trước khi dùng:
const localStrategy = require('passport-local').Strategy;
Giống như PHP thuần, chúng ta lưu trữ thông tin đăng nhập vào session, thì ở đây cũng vậy, passport sẽ sử dụng session để lưu trữ thông tin. Thế nên là cần phải khai báo sử dụng session nữa nhé:
//nếu chưa tải về thì tải gói session với lệnh
//npm install express-session
const session = require('express-session');
//và khai báo sử dụng:
app.use(session({
secret: 'something',
cookie: {
maxAge: 1000 * 50 * 5 //đơn vị là milisecond
}
}));
app.use(passport.session());
Giờ đã khai báo xong biến passport sử dụng modules passport và session để lưu thông tin. Để sử dụng passport xác thực người dùng, chúng ta sẽ sử dụng hàm .authenticate. Hàm này chính là hàm kiểm tra xác thực người dùng, là middleware giúp ta gắn kịch bản local vào route.
Trong hàm .authenticate này ta thấy có 3 tham số:
'local': khai báo chọn phương thức kiểm tra là 'local'
failureRedirect: điều hướng khi xác thực không đúng
successRedirect: điều hướng khi xác thực đúng
Tuy nhiên là như mọi người thấy, vẫn chưa thấy chỗ nào để biết điều kiện xác thực đâu cả. Vậy thì giờ cần điều kiện cho xác thực nữa:
passport.use(new localStrategy(
(username, password, done) => { //các tên - name trường cần nhập, đủ tên trường thì Done
if(username == 'user') { //kiểm tra giá trị trường có name là username
if (password == 12345) { // kiểm tra giá trị trường có name là password
return done(null, username); //trả về username
} else {
return done(null, false); // chứng thực lỗi
}
} else {
return done(null, false); //chứng thực lỗi
}
}
))
Ở đây do mình khai báo phương thức chứng thực là 'local' nên là khi sử dụng mình sẽ use localStrategy mà đã khai báo ở trên rồi đấy.
Bây giờ bạn thử nhập username, password sai, bạn sẽ thấy bị redirect về trang login ngay lập tức, vì mình đã điều hướng ở trên rồi. Nhưng mà nếu nhập đúng username và password, thì lại nhận được báo lỗi:
Error: Failed to serialize user into session
Như vậy là lỗi chưa thể format - mã hóa dữ liệu để có thể lưu trữ user vào session. Lỗi đến đâu sửa đến đó, khai báo serialize thôi:
passport.serializeUser((username, done) => {
done(null, username);
})
Đã có mã hóa thì phải có hàm giải mã định dạng nữa:
passport.deserializeUser((name, done) => {
//tại đây hứng dữ liệu để đối chiếu
if (name == 'user') { //tìm xem có dữ liệu trong kho đối chiếu không
return done(null, name)
} else {
return done(null, false)
}
})
Nhân tiện mình làm cái điều hướng cho trang /loginOK luôn nhé: Mình sẽ làm đơn giản là in ra chữ 'Thành công' thôi:
app.get('/loginOK', (req, res) => res.send('Thành công'));
Bây giờ khi login với đúng tên đăng nhập và mật khẩu đã có thể tới trang 'Thành công' rồi đấy 
Tuy nhiên là như bạn có thể thử, đường link này có thể truy cập tới bất cứ lúc nào, kể cả chưa đăng nhập vẫn truy cập được. Trong thực tế chúng ta có những đường dẫn không muốn người khác tùy tiện truy cập vào, chỉ khi đặng nhập đúng tài khoản mới được truy cập vào, vậy thì mình phải ứng dụng 'giấy thông hành' vừa học cho các route cần xác thực luôn nhé.
Trước hết mình sẽ tạo 1 route yêu cầu xác thực trước khi vào. Đặt tên là secret nhé:
app.get('/secret', (req, res) => {
if (req.isAuthenticated()) { //trả về true nếu đã đăng nhập rồi
res.send('Đã đăng nhập');
} else {
res.redirect('/login');
}
})
Ở đây sẽ check ngay đầu route xem đã xác thực chưa bằng hàm .isAuthenticated(), nếu hàm trả về true, thì sẽ thực hiện tiếp, ở đây là in ra dòng chữ 'Đã đăng nhập'. Còn nếu trả về false thì mình cho nó ra đảo - về /login luôn
Bây giờ thì chắc các bạn hiểu hơn cách dùng, vì sao dùng 1 đống thứ khai báo, sử dụng kia rồi nhỉ? Lúc tìm hiểu về cái này, mình thấy trên mạng cũng nhiều bài viết lắm, nhưng mà mỗi tội viết chục dòng code 1 lúc mà không hiểu cái nào để làm gì, cái nào là điều kiện cái nào. Dưới cái nhìn của đứa chưa biết nhiều về NodeJS thì cứ như kiểu chỉ có thể copy - paste, mất nhiều thời gian để search từng cái rồi hiểu TT.TT.
Vì thế mình viết bài này, nói từng bước thêm code 1 để các bạn hiểu từng dòng code, hy vọng là giúp được mọi người dù mới là beginer cũng biết mình copy từng dòng có ý nghĩa gì. Cảm ơn mọi người đã đọc
All rights reserved
