Bài viết này mình sẽ chia sẽ một số kinh nghiệm phỏng vấn cho các bạn tester ở mức fresher, chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm. Mục đích bài viết mang tính chất tham khảo giúp các bạn dễ hình dung, đỡ bỡ ngỡ và bối rối khi chưa có nhiều kinh nghiệm đi phỏng vấn, đặc biệt là các bạn sinh viên. Từ đó các bạn hãy chuẩn bị cho mình kiến thức tốt để có thêm tự tin trước khi bước vào các cuộc phỏng vấn thực sự nhé.

Phần 1: Tìm hiểu về cá nhân

Khởi động cho cuộc phỏng vấn thì sẽ là các câu hỏi khai thác và tìm hiểu về thông tin cá nhân của bạn, các câu hỏi có thể được lồng vào các phần khác chứ không phải lúc nào cũng hỏi liền tù tì nhé. Đôi khi người phỏng vấn sẽ hỏi bạn có giao tiếp được bằng ngoại ngữ không (tiếng anh, tiếng nhật, ... tùy môi trường công ty mà bạn ứng tuyển), nếu bạn ok thì cuộc phỏng vấn sẽ sử dụng ngoại ngữ cho đến lúc nào họ hoăc bạn muốn chuyển đổi

Ví dụ như:

• Bạn hãy tự giới thiệu về mình? Theo quan điểm cá nhân mình thì các bạn nên giới thiệu những cái mới mẻ chưa có trong CV của bạn, chọn lọc những thông tin nổi bật của bản thân mình vì những gì cơ bản đã có thì người phỏng vấn đã có thể xem qua CV rồi
• Thời điểm tốt nghiệp/ra trường của bạn? Thời gian các bạn có thể tham gia làm việc? Mục đích đảm bảo là các bạn có đáp ứng được thời gian làm việc, một số tiêu chí từ công ty gì đấy không.
• Thời gian rãnh bạn thường làm gì?
• Tại sao bạn chọn nghề tester? Hay điều gì ở nghề tester khiến bạn cảm thấy thú vị/thích thú?
• Bạn học lý thuyết/thực hành từ những nguồn nào?
• Ưu điểm, nhược điểm của bạn là gì? Hay những điểm mạnh nào của bạn thích hợp với một tester?
• Theo bạn những điều gì cần có của một tester? Hay theo bạn như thế nào là tester giỏi?
• Bạn đã có ý định lập gia đình chưa? Hay bạn đã có gia đình chưa? Hay bạn đã có người iu chưa?

Phần 2: Kinh nghiệm đã làm của bạn

Sau phần khởi động thì sẽ đến phần tìm hiểu về kinh nghiệm làm việc của bạn, các bạn không nên nghĩ rằng chỉ khi đi làm rồi mới có kinh nghiệm nhé, nó có thể là kinh nghiệm trong quá trình học tập, tự nghiên cứu của bản thân, .. Đôi khi việc chơi game, lướt web hằng ngày của các bạn cũng là kinh nghiệm Từ những kinh nghiệm của bạn thì người phỏng vấn sẽ hỏi thêm chi tiết. Một số câu hỏi như:

• Bạn đã từng đi làm/đi thực tập ở đâu chưa? Hãy nói qua về công ty cũ của bạn? Có bao nhiêu người? Có biết/quen/làm việc với người A, B.. không? Làm về mảng gì? Bạn thấy môi trường như thế nào... không biết là có phải điều tra đối thủ cạnh tranh không nữa hay đơn giản hỏi để giải tỏa tâm lý căng thẳng của bạn mà cũng có khi đang điều tra xem bạn có lừa dối họ không?
• Công việc của bạn là gì? Hay hãy nói qua về công việc/quá trình học tập của bạn trước đây?
• Giới thiệu về dự án gần nhất mà bạn làm? Theo quan điểm cá nhân mình thì bạn nên chọn cho mình kinh nghiệm mà bạn thực sự hiểu rõ và tự tin về nó, vì từ đây họ sẽ đặt ra tiếp những câu hỏi xoay quanh về dự án để tìm hiểu xem bạn đã làm như thế nào, xử lý ra sao, hiểu về nó ở mức nào...bla..bla..bla..
• Hãy nói về vai trò, trách nhiệm của bạn trong dự án đã làm?
• Bạn có tìm được lỗi (bug) nào thú vị trước đây chưa? Hay lỗi lớn nhất mà bạn tìm thấy được là gì? Bạn đã xử lý nó như thế nào?
• Ngoài kiến thức đi làm/đi học ra thì bạn có làm gì để trao dồi thêm kiến thức hay kinh nghiệm cho mình không? Hay có nghiên cứu tìm hiểu từ các trang tài liệu, dạy học, hỏi đáp ... về test không? Là các trang nào?
• Theo bạn thì điều gì tạo nên sự thành công của một ứng dụng/website?
• Bạn có bí kíp gì để test nhanh hay giúp cho công việc của mình hiệu quả hơn không?
• Bạn thường sử dụng những công cụ, ứng dụng.. gì để phục vụ cho công việc của mình?

Phần 3: Kiến thức về testing, câu hỏi về chuyên môn

Câu hỏi lý thuyết về testing

• Bạn hiểu gì về tester? Các công việc của một tester?
• Bạn có biết về quy trình phát triển phần mềm? Có biết về chuẩn CMMI? hay các chuẩn nào không? Trình bày về những gì bạn biết? Hay là bạn đã từng làm với mô hình hay quy chuẩn nào
• Testcase là gì? Testcase gồm những thông tin gì? Hay cách bạn viết testcase?
• Test plan là gì? Trình bày nội dung của test plan?
• Phân biệt Black box testing và White box testing?
• Regression testing (Test hồi quy) là gì? khi nào thì bạn thực hiện regression test?
• Có những phương pháp kiểm thử phần mềm nào? Nêu cụ thể từng phương pháp đó?
• Có các kỹ thuật test nào? ... Vô vàn các câu hỏi riêng cho phần chuyên môn. Các bạn có thể tham khảo thêm một số câu hỏi có kèm câu trả lời tham khảo ở đây nhé

Phần thực hành thực tế

Người phỏng vấn sẽ đặt ra cho các bạn các trường hợp, bài toán, yêu cầu thực tế để các bạn thực hành xử lý.

Ví dụ: Cho ô text field chức năng tìm kiếm theo tên. Bạn hãy đưa ra những test case cho chức năng tìm kiếm đó? Bạn hãy giả sử bug xảy ra và cách mà bạn thực hiện log bug đó?

Kiến thức về cơ sở dữ liệu (Database, SQL)

Ngoài các kiến thức về testing thì một mảng kiến thức khá quan trọng để thao tác với dữ liệu hệ thống đó là về SQL (truy vấn cơ sở dữ liệu) . Đối với các bạn đã có nền tảng IT thì sẽ dễ dàng hơn, còn những bạn trái ngành thì khá là khó khăn, buộc các bạn sẽ phải nghiên cứu nhìu nhìu Một số câu hỏi như:

• Kể một số câu lệnh SQL cơ bản? Hay bạn đã từng sử dụng các câu lệnh SQL nào?
• Có biết các phép JOIN giữa hai table không? trình bày hoặc phân biệt các phép JOIN đó?
• Tìm kiếm gần giống trong chuỗi ký tự thì bạn sử dụng toán tử gì?
• Có biết về GROUP BY không? khi nào bạn sử dụng nó?
• Có các cách sắp xếp dữ liệu gì?

Đó là lý thuyết, quan trọng là phần thực hành. Người phỏng vấn sẽ cho bạn một bài toán cụ thể yêu cầu bạn trình bày SQL để giải quyết.

Ví dụ:

Cho table Nhân Viên: Lấy ra thông tin của tất cả nhân viên có giới tính là Nam và lớn hơn 30 tuổi.

Cho thêm table Phòng Ban có quan hệ với table Nhân viên. Yêu cầu lấy ra tên, ngày sinh, chức vụ của các nhân viên thuộc phòng ban Kế toán,...

Phần 4: Tính cách, xử lý vấn đề, định hướng và mong muốn của bạn

Phần này là các câu hỏi liên quan đến trắc nghiệm tính cách của bạn, cách bạn xử lý tình huống, định hướng công việc trong thời gian tới và mong muốn, nguyện vọng của bạn.

Trắc nghiệm về tính cách, xử lý tình huống/vấn đề của bạn

• Nếu dev (developer) nói không phải là bug (lỗi) thì bạn sẽ làm gì? Đừng có mà vã người ta nhé =)) Trước tiên nên xem lại con bug mà bạn log có vấn đề gì không nè, đúng với yêu cầu không, không có yêu cầu thì confirm Q&A với Khách hàng, nói có sách mách có chứng, đem bằng chứng ra đố mà cãi,.. bí quá thì nhờ đồng minh, các boss ra tay xử...
• Nếu làm chung với các dev nóng tính, dễ bực bội.. thì bạn sẽ làm gì để dung hòa công việc của mình? hay tránh được cãi cọ trong làm việc? Cần cả một nghệ thuật, nói có vẻ dễ nhưng thực tế vô cùng khó, chém gió là chính
• Khi phát hiện vấn đề mà bạn cho là nghiệm trọng trong công việc/dự án bạn sẽ làm gì?
• Nếu lỗi xảy ra chập chờn, lúc có lúc không mà đôi lúc không tái hiện lại được bạn sẽ xử lý ntn?
• Bạn làm gì khi dev nói rằng bug của bạn không xảy ra trên máy của họ?
• Bạn sẽ giải thích sao khi có một lỗi được khách hàng tìm thấy nhưng bạn đã test pass trường hợp đó trước khi release cho khách hàng?
• Bạn sẽ làm gì khi một công việc leader ước lượng thời gian ngắn hơn (ít hơn) lượng thời gian mà bạn nghĩ mình sẽ cần để hoàn thành công việc đó?
• Bạn đã bao giờ bỏ xót các bug quan trọng chưa? Bạn đã giải quyết như thế nào nếu có?
• Đồng nghiệp/mọi người xung quanh nhận xét bạn như thế nào? Hay bạn tự thấy mình là người như thế nào?
• Khi gặp một vấn đề không rõ ràng trong yêu cầu thì bạn sẽ làm gì? Hay nếu một vấn đề bạn không biết thì bạn làm gì để giải quyết?

Khảo sát về mức độ gắn bó, yêu thích công việc của bạn

• Bạn thấy công việc hiện tại như thế nào?
• Tại sao bạn không làm ở công ty nữa? Hay điều gì ở công ty hiện tại mà bạn không thích?
• Nếu sau này ở đây không còn hứng thú, không như bạn tưởng... liệu bạn có nhảy việc không?
• Tại sao bạn lại ứng tuyển vào công ty tôi? Hay sao không chọn công ty khác mà lại chọn công ty tôi?
• Nếu công việc đôi khi đòi hỏi làm thêm ngoài giờ/đi onsite thì có vấn đề gì với bạn không? Hay nếu toẹt ra là bạn có thể OT, đi công tác dài hạn được không?

Khảo sát về mong muốn, nguyện vọng của bạn

• Bạn có mong muốn gì đối với công ty? hay công việc không?
• Bạn có mong muốn được học tập, đào tạo thêm về điều gì không?
• Trong thời gian (1-3 năm) tới bạn muốn mình sẽ như thế nào?
• Có khi nào bạn dự định hay đã từng nghỉ việc ra kinh doanh/startup không? =))
• Bạn dự định làm cho công ty trong bao lâu?

Phần 5: Kết thúc

Thường thì người phỏng vấn sẽ hỏi xem bạn có câu hỏi nào dành cho họ không? Giải đáp các thắc mắc, câu hỏi mà bạn đặt ra. Giới thiệu thêm một số điều lưu ý/quy trình về vị trí bạn đang ứng tuyển nếu cần thiết. Chào tạm biệt.. hi vọng có hẹn gặp lại

Kết luận

Trên đây là những gì mình tổng hợp từ các lần phỏng vấn của cá nhân, bạn bè và từ các nguồn cộng đồng mạng.. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn tập dượt và tự đánh giá bản thân để có thể vượt qua được những buổi phỏng vấn của cá nhân mình.