Khám Phá Libinput-Gestures: Công Cụ Tùy Chỉnh Touchpad Trên Linux
Chào các bạn yêu thích Linux, hoặc không 😅! Nếu bạn đang sử dụng laptop với hệ điều hành Linux, chắc hẳn bạn cũng sẽ giống mình, đã từng cảm thấy touchpad đôi khi hơi "cứng nhắc" so với các hệ điều hành khác như macOS hay Windows. Nên hôm nay mình muốn giới thiệu đến các bạn một tool cực kỳ hữu ích: libinput-gestures. Đây là một công cụ mã nguồn mở giúp bạn tùy chỉnh các hành động đa chạm trên touchpad, biến trải nghiệm sử dụng Linux của bạn trở nên mượt mà và hiện đại hơn bao giờ hết. Mình đã dùng nó một thời gian khá dài, nó giúp mình tiết kiệm cả đống thời gian và cảm thấy "lười biếng" hơn hẳn vì mọi thứ đều tự động hóa!
Libinput-Gestures Là Gì?
Libinput-gestures là một ứng dụng dựa trên thư viện libinput (một phần của hệ thống input trên Linux, đặc biệt là Wayland và X11). Nó giúp bạn đọc các hành động như vuốt 3 ngón tay, 4 ngón tay và kích hoạt những task vụ mà bạn thiết lập. Nghe cũng không có gì quá đặc biệt như bên macOS hay Windows nhỉ, thực ra nó cho phép bạn đọc nhiều hành động hơn, và có thể chạy bất kì thứ gì bạn định nghĩa như: chạy phím tắt, mở bất kì ứng dụng, chạy đoạn script...
| Hành động | Mô tả |
|---|---|
| swipe up | Vuốt [3|4] ngón tay lên |
| swipe down | Vuốt [3|4] ngón tay xuống |
| swipe left | Vuốt [3|4] ngón tay sang trái |
| swipe right | Vuốt [3|4] ngón tay sang phải |
| swipe left_up | Vuốt [3|4] ngón sang trái và lên trên hoặc ngược lại (lên trên và sang trái) |
| swipe left_down | Vuốt [3|4] ngón sang trái và xuống dưới hoặc ngược lại |
| swipe right_up | Vuốt [3|4] ngón sang phải và lên trên hoặc ngược lại |
| swipe right_down | Vuốt [3|4] ngón tay sang phải và xuống dưới |
| pinch in | [3|4] Ngón tay chụm lại (giống khi zoom out cho ảnh bé lại nhưng dùng 3 hoặc 4 ngón) |
| pinch out | [3|4] Ngón tay mở rộng |
| pinch clockwise | [3|4] Ngón tay xoay theo kim đồng hồ |
| pinch anticlockwise | [3|4] Ngón tay xoay ngược kim đồng hồ |
| hold on | [3|4] Giữ ngón tay |
| hold on+N (N là số giây, vd: 1.5) | [3|4] Giữ trong N giây |
Trong các hành động trên có pinch clockwise, pinch anticlockwise, hold on, hold on+N mình không dùng được do version Libinput, nhưng những cái còn lại là quá đủ với mình rồi.
Ưu điểm lớn nhất là nó nhẹ nhàng, không yêu cầu phần cứng cao cấp, và hoạt động tốt trên hầu hết các distro Linux phổ biến như Ubuntu, Fedora hay Arch. Nếu bạn đang dùng GNOME, KDE, hoặc bất kỳ desktop environment nào hỗ trợ Wayland, libinput-gestures sẽ là "người bạn đồng hành" lý tưởng để tăng năng suất.
Cách Cài Đặt Libinput-Gesture đặt khá đơn giản và chỉ mất vài phút. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản cho Ubuntu/Debian-based distro (các distro khác tương tự):
1. Cập nhật hệ thống:
sudo apt update && sudo apt upgrade
2. Cài đặt các gói cần thiết:
sudo apt install libinput-tools xdotool wmctrl pactl
3. Clone và cài đặt libinput-gestures từ GitHub:
git clone https://github.com/bulletmark/libinput-gestures.git
cd libinput-gestures
sudo ./libinput-gestures-setup install
4. Thêm user vào group input (để truy cập touchpad):
sudo gpasswd -a $USER input
5. Khởi động và tự động chạy:
libinput-gestures-setup start
libinput-gestures-setup autostart
Nếu bạn gặp lỗi, hãy kiểm tra docs chính thức trên GitHub của dự án
Tùy Chỉnh Cấu Hình
Mặc định, config của libinput-gestures ở /etc/libinput-gestures.conf để tùy chỉnh lại bạn copy config sang ~/.config/libinput-gestures.conf. Bạn có thể chỉnh sửa file này để định nghĩa hành động theo ý muốn.
Theo format: gesture [hành động] [số ngón] [Command]:
- Command: là các lệnh bạn có thể chạy ở Terminal
Ví dụ: Swipe ba ngón lên: Mở overview (gesture swipe up 3 xdotool key super)
Swipe bốn ngón sang trái: Chuyển tab trình duyệt (gesture swipe left 4 xdotool key ctrl+shift+Tab)
Nếu bạn chưa biết xdotool là gì thì đọc bài viết này của mình nhé.
Nhưng nếu bạn "lười" như mình, không muốn ngồi tự tìm hiểu và config từ đầu, hãy ghé thăm repo của mình: https://github.com/quantroy19/too-lazy-to-do-it-manually. Ở đây mình đã chia sẻ một số config sẵn hữu ích mà mình đã dùng trong thời gian dài, được tối ưu cho các trường hợp phổ biến duyệt web, di chuyển (xuống cuối | lên đầu) trang, quản lý tab, tăng giảm âm lượng... Chỉ cần copy config vào thư mục của bạn, và chỉnh sửa nhẹ là dùng ngay.
Mình đã dùng libinput-gestures trên laptop chạy Ubuntu 20.04, và nó giúp mình tiết kiệm thời gian rất nhiều – không còn phải dùng phím tắt lằng nhằng nữa! Tuy nhiên nếu bạn dùng Ubuntu version cao hơn có thể phải tìm cách disable các đa cử chỉ mặc định trước để tránh xung đột nhé.
Kết Luận
Nếu bạn đang tìm cách làm cho Linux "thân thiện" hơn với touchpad, tiết kiệm cả đống thời gian..., libinput-gestures chắc chắn là lựa chọn hàng đầu. Nó miễn phí, dễ tùy chỉnh.
Cảm ơn các bạn đã đọc, và chúc các bạn có những trải nghiệm tốt với Linux!
All rights reserved
