26.1K 661 413

Đã đăng vào thg 10 26, 2022 4:23 SA 9 phút đọc

1.1K

JSON là gì? So sánh giữa JSON và Object trong JavaScript giả thích đơn giản nhất 😊 (Series: Bí kíp Javascript - PHẦN 9)

Nhiều ứng dụng phần mềm cần trao đổi dữ liệu giữa máy khách và máy chủ.

Trong một thời gian dài, XML là định dạng dữ liệu được ưa thích khi trao đổi thông tin giữa hai điểm. Sau đó vào đầu năm 2000, JSON được giới thiệu như một định dạng dữ liệu thay thế để trao đổi thông tin.

Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu tất cả về JSON. Bạn sẽ hiểu nó là gì, cách sử dụng nó và bạn sẽ làm rõ một vài quan niệm sai lầm.

OKAY GÉT GÔ! 🤣

JSON là gì?

JSON (JavaScript Object Notation) là một định dạng text-based để trao đổi dữ liệu. Nó là một tập hợp các cặp key-value trong đó key phải là một loại string và value có thể thuộc bất kỳ loại nào sau đây:

Number
String
Boolean
Array
Object
null

Một số quy tắc quan trọng cần lưu ý:

Ở định dạng dữ liệu JSON, các key phải được đặt trong dấu ngoặc kép.
Key và value phải được phân tách bằng dấu hai chấm (.
Có thể có nhiều cặp key-value. Hai cặp key-value phải được phân tách bằng dấu phẩy (,).
Không cho phép Comment (// hoặc / * */) trong dữ liệu JSON. (Nhưng nếu bạn muốn biết cách comment trong JSON thì mình có một bài viết về nó hãy tham khảo nhé.)

Dưới đây là một dữ liệu JSON đơn giản:

{
    "name": "Alex C",
    "age": 2,
    "city": "Houston"
}

Dữ liệu JSON hợp lệ có thể ở hai định dạng khác nhau:

Tập hợp các cặp key-value được bao bởi một cặp dấu ngoặc nhọn {...}. Đó là ví dụ ở trên.
Tập hợp danh sách có thứ tự các cặp key-value được phân tách bằng dấu phẩy (,) và được bao bởi một cặp dấu ngoặc vuông [...]. Xem ví dụ bên dưới:

[
  {
    "name": "Alex C",
    "age": 2,
    "city": "Houston"
  },
  {
    "name": "John G",
    "age": 40,
    "city": "Washington"
  },
  {
    "name": "Bala T",
    "age": 22,
    "city": "Bangalore"
  }
]

Giả sử bạn là một JavaScript Developer. Trong trường hợp đó, bạn có thể cảm thấy như định dạng JSON và các đối tượng JavaScript (và array đối tượng) rất giống nhau. Nhưng chúng không phải vậy. Bạn sẽ thấy sự khác biệt một cách chi tiết ngay sau đây.

Cấu trúc của định dạng JSON được bắt nguồn từ cú pháp đối tượng JavaScript. Đó là mối quan hệ duy nhất giữa định dạng dữ liệu JSON và các đối tượng JavaScript.

JSON là một định dạng độc lập với ngôn ngữ lập trình. Bạn có thể sử dụng định dạng dữ liệu JSON trong Python, Java, PHP và nhiều ngôn ngữ lập trình khác.

Ví dụ về định dạng của dữ liệu JSON

Bạn có thể lưu dữ liệu JSON trong một tệp có phần mở rộng là .json. Hãy tạo một tệp employee.json với các thuộc tính (được biểu thị bằng các key và value) của một nhân viên.

{
  "name": "Aleix Melon",
  "id": "E00245",
  "role": ["Dev", "DBA"],
  "age": 23,
  "doj": "11-12-2019",
  "married": false,
  "address": {
    "street": "32, Laham St.",
    "city": "Innsbruck",
    "country": "Austria"
  },
  "referred-by": "E0012"
}

Dữ liệu JSON ở trên hiển thị các thuộc tính của một nhân viên. Các thuộc tính là:

name: tên của nhân viên. Value thuộc loại String. Vì vậy, nó được kèm theo dấu ngoặc kép.
id: một định danh duy nhất của một nhân viên. Nó lại là kiểu String.
role: vai trò của một nhân viên trong tổ chức. Có thể có nhiều vai trò của một nhân viên. Kiểu dữ liệu Array cũng thường được dùng cho các trường hợp tương tự.
age: tuổi hiện tại của nhân viên. Nó là một Number.
doj: ngày nhân viên gia nhập công ty. Vì nó là một ngày, nó phải được đặt trong dấu ngoặc kép và được xử lý như một String.
married: nhân viên đã có gia đình chưa? Vì vậy, value là của loại Boolean.
address: địa chỉ của nhân viên. Một địa chỉ có thể có nhiều phần như đường phố, thành phố, quốc gia, code zip và nhiều phần khác. Vì vậy, bạn có thể coi value địa chỉ như một Object (với các cặp key-value).
referred-by: id của một nhân viên đã giới thiệu nhân viên này trong tổ chức. Nếu nhân viên này tham gia bằng cách sử dụng giới thiệu, thuộc tính này sẽ có value. Nếu không, nó sẽ có value là null.

Bây giờ, hãy tạo một tập hợp các nhân viên dưới dạng dữ liệu JSON. Để làm điều đó, bạn cần giữ nhiều record nhân viên bên trong dấu ngoặc vuông [...].

[
  {
    "name": "Aleix Melon",
    "id": "E00245",
    "role": ["Dev", "DBA"],
    "age": 23,
    "doj": "11-12-2019",
    "married": false,
    "address": {
      "street": "32, Laham St.",
      "city": "Innsbruck",
      "country": "Austria"
    },
    "referred-by": "E0012"
  },
  {
    "name": "Bob Washington",
    "id": "E01245",
    "role": ["HR"],
    "age": 43,
    "doj": "10-06-2010",
    "married": true,
    "address": {
      "street": "45, Abraham Lane.",
      "city": "Washington",
      "country": "USA"
    },
    "referred-by": null
  }
]

Bạn có nhận thấy value referred-by của nhân viên thứ hai, Bob Washington không? Đúng là nó là null. Nó có nghĩa là anh ta không được giới thiệu bởi bất kỳ nhân viên nào.

Cách sử dụng dữ liệu JSON làm String value

Bạn đã biết cách định dạng dữ liệu JSON bên trong tệp JSON. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng dữ liệu JSON làm string value và gán nó cho một biến. Vì JSON là text-based format, nên nó có thể được xử lý như một string trong hầu hết các ngôn ngữ lập trình.

Hãy lấy một ví dụ để hiểu cách bạn có thể làm điều đó trong JavaScript. Bạn có thể bao toàn bộ dữ liệu JSON dưới dạng một string trong một dấu ngoặc kép '...'.

const user = '{"name": "Alex C", "age": 2, "city": "Houston"}';

Nếu bạn muốn giữ nguyên định dạng JSON, bạn có thể tạo dữ liệu JSON với sự trợ giúp của template literals.

const user = `{
    "name": "Alex C",
    "age": 2,
    "city": "Houston"
}`;

Nó cũng hữu ích khi bạn muốn xây dựng dữ liệu JSON bằng cách sử dụng các value động.

const age = 2;

const user = `{
      "name": "Alex C",
      "age": ${age},
      "city": "Houston"
  }`;

console.log(user);

// Output
{
    "name": "Alex C",
    "age": 2,
    "city": "Houston"
}

JavaScript Object và JSON... chúng KHÔNG giống nhau

Định dạng dữ liệu JSON có nguồn gốc từ cấu trúc đối tượng JavaScript. Nhưng sự giống nhau kết thúc ở đó.

Các đối tượng trong JavaScript:

Có thể có các method còn JSON không thể.
Các key có thể không có dấu ngoặc kép.
Comment được cho phép.
Là thực thể riêng của JavaScript.

Cách chuyển đổi JSON thành một đối tượng JavaScript và ngược lại

JavaScript có hai method tích hợp để chuyển đổi dữ liệu JSON thành một đối tượng JavaScript và ngược lại.

Cách chuyển đổi dữ liệu JSON thành một đối tượng JavaScript

Để chuyển đổi dữ liệu JSON thành một đối tượng JavaScript, hãy sử dụng method JSON.parse() này. Nó phân tích một string JSON hợp lệ thành một đối tượng JavaScript.

const userJSONData = `{
    "name": "Alex C",
    "age": 2,
    "city": "Houston"
}`;

const userObj = JSON.parse(userJSONData);
console.log(userObj);

Kết quả:

Đầu tiên

Cách chuyển đổi một đối tượng JavaScript thành dữ liệu JSON

Để chuyển đổi một đối tượng JavaScript thành dữ liệu JSON, hãy sử dụng method JSON.stringify() này.

const userObj = {
  name: 'Alex C',
  age: 2,
  city: 'Houston',
};

const userJSONData = JSON.stringify(userObj);
console.log(userJSONData);

Đầu ra:

thứ hai

Bạn có nhận thấy thuật ngữ JSON bạn sử dụng để gọi các parse() và stringify() method ở trên không? Đó là một đối tượng JavaScript tích hợp có tên JSON(cũng có thể được đặt tên là JSONUtil) nhưng nó không liên quan đến định dạng dữ liệu JSON mà bạn đã thảo luận. Vì vậy, xin đừng nhầm lẫn.

Cách xử lý các lỗi JSON như "Unexpected token u in JSON at position 1"?

Trong khi xử lý JSON, việc gặp lỗi như thế này là rất bình thường khi phân tích cú pháp dữ liệu JSON thành một đối tượng JavaScript:

Bất cứ khi nào bạn gặp lỗi này, vui lòng đặt câu hỏi về tính hợp lệ của định dạng dữ liệu JSON của bạn. Có thể bạn đã mắc một lỗi nhỏ trong việc format và điều đó đang gây ra lỗi này. Bạn có thể xác thực định dạng dữ liệu JSON của mình có đúng hay ko bằng cách sử dụng JSON Linter.

Mình hy vọng bạn thích bài viết này và học thêm được điều gì đó mới.

Donate mình một ly cafe hoặc 1 cây bút bi để mình có thêm động lực cho ra nhiều bài viết hay và chất lượng hơn trong tương lai nhé. À mà nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào thì đừng ngại comment hoặc liên hệ mình qua: Zalo - 0374226770 hoặc Facebook. Mình xin cảm ơn.

Momo: NGUYỄN ANH TUẤN - 0374226770

TPBank: NGUYỄN ANH TUẤN - 0374226770 (hoặc 01681423001)