[Flutter] Special notes with Dart language

Dart là gì?

Dart là ngôn ngữ được sử dụng trong Flutter, là ngôn ngữ lập trình dạng hướng đối tượng. Cũng là một ngôn ngữ viết ở một lần dùng ở nhiều nơi nhưng khác với Java, Dart thay vì tạo ra những môi trường trung gian giữa code thực thi và môi trường thiết bị thì Dart sử dụng những trình biên dịch khác nhau để biên dịch ra mã máy tương ứng. Hiện tại Dart đang hỗ trợ để tạo ra những ứng dụng trên iOS, Android, Fuchsia và Web. Riêng với Web Application, Dart biên dịch bản thân thành code Javascript (ở trường hợp này, Dart được coi như là một synxtax sugar cho Javascript).

Dart đồng thời cũng là một ngôn ngữ hỗ trợ asynchrony. Tức nghĩa là trong Dart chỉ có một dòng chảy tuần tự chảy từ trên xuống dưới. Code được đưa vào hàng đợi và hoàn toàn có thứ tự khi được thực thi. Đọc thêm về Dart Language Asynchrony Support

Trong Dart mọi thứ đều là object

Tất cả mọi thứ bạn có thể đặt trong một biến là một Object và kế thừa từ Object class. Đã là Object thì luôn phải là instance của một class nào đó. Chính vì tất cả đều là object nên dù là số, chữ hay bất kể loại kiểu dữ liệu nào thì giá trị mặc định của nó đều là null. Nhờ vậy, mọi biến số trong Dart đều là reference type. Cũng chính thế mà Dart có một loại biến dynamic chấp nhận mọi kiểu dữ liệu.

Non-dynamic data type

main () {
  var x = 1;
  x = 1.5;  // Error: A value of type 'double' can't be assigned to a variable of type 'int'
}

Dynamic data type

main () {
  dynamic x = 1;
  x = 1.5;
}

Toán tử Null-aware

Vì giá trị mặc định của mọi thứ trong Dart đều là null. Chính vì vậy mà Dart có một loạt toán tử Null-aware (??, ??= và ?. ) để đảm bảo null safe trong quá trình thực thi code.

Ví dụ về các toán tử Null-aware

Sử dụng toán tử ??
Hiểu đơn giản ở trong toán tử này : Nếu exp != null thì trả về exp, ngược lại thì trả về otherExp

String playerName(String name) => name ?? 'Guest';

Toán tử ??= dùng để gán một giá trị vào object nếu object là null

// Assign value to b if b is null; otherwise, b stays the same
b ??= value;

Toán tử ?. dùng để gọi phương thức hoặc getter một object nhưng object này có thể là null

  obj?.method()

Khai báo một biến/hằng số trong Dart

Có 5 cách để khai báo một biến/hằng số trong Dart

• Cách đầu tiên là đặt kiểu dữ liệu trước tên biến. Biến sẽ chỉ được khai báo một lần và tất cả mọi lần thay đổi dữ liệu biến đều phải giữ nguyên kiểu dữ liệu cũ.

String name = 'Bob';

• Sử dụng var giúp cho biến dù được khai báo một lần và không thể thay đổi kiểu dữ liệu. Tuy nhiên sau lần nhận dữ liệu đầu tiên, biến mới được xác định kiểu dữ liệu của bản thân.

var name = 'Bob';

• Sử dụng dynamic giúp cho biến dù được khai báo một lần nhưng muốn thay đổi dữ liệu và kiểu dữ liệu bao nhiêu lần cũng được.

dynamic name = 'Bob';

• final và const là hai từ khóa dễ nhầm cần được nói riêng. Một biến được khai báo là final sẽ trở thành hằng số chỉ có thể được truyền dữ liệu một lần. Tuy nhiên dữ liệu vẫn có thể tự thay đổi các giá trị thuộc tính bên trong nó.

final name = 'Bob'; // Without a type annotation
final String nickname = 'Bobby';

Bạn không thể thay đổi giá trị của biến final:

name = 'Alice'; // Error: a final variable can only be set once.

Một biến được khai báo là const sẽ trở thành hằng số được build thành các literal tại thời điểm compile time. Điều này nghĩa là toàn bộ dữ liệu được truyền vào đều bị đóng băng và không thể thay đổi. Và vì được build vào thời điểm compile time dẫn đến phần tử của object thì không thể là const được. Một biến muốn được khai báo là const thì buộc phải static hoặc là top-level variable.

const bar = 1000000; // Unit of pressure (dynes/cm2)
const double atm = 1.01325 * bar; // Standard atmosphere

Ngoài ra, const cũng có thể được dùng cho việc khai báo cho khối dữ liệu truyền vào.

var foo = const [];  // (1) foo có thể được đổi thành giá trị khác ngoài một list rỗng ([])
final bar = const [];  // (2)
const baz = [];

Trường hợp (2) chính là lí do. Vì một phần tử của object không thể là const vì lí do tại thời điểm compile time thì nó chưa tồn tại. Vậy cách để thực hiện việc này là tạo ra một khối dữ liệu const được build tại thời điểm compile time là list rỗng ([]). Đến lúc xuất hiện object thì ta đặt phần tử mong muốn thành final, truyền cho nó khối dữ liệu ([]) và rồi nó đã biến thành một phần tử const.

Bạn có thể thay đổi giá trị của biến không phải là final, không phải là const, ngay cả khi nó được sử dụng để có giá trị const:

foo = [1, 2, 3]; // Was const []

Bạn không thể thay đổi giá trị của biến const:

baz = [42]; // Error: Constant variables can't be assigned a value.

Dart hỗ trợ UTF-32

Vì mặc định một kí tự Unicode được biểu diễn như regex sau:\\u[0-9a-f]{4} ví dụ \u09af. Điều này cho thấy là một kí tự chỉ biểu diễn được tối đa là 4 kí tự hex có tổng là 16 bits. Vậy để biểu diễn được UTF-32, Dart đưa ra một cú pháp được gọi là Runes có các biểu diễn như regex sau: \\u\{[0-9a-f]{1, 8}\} ví dụ \u09af, \u09, \u09affa90

Ví dụ

 main() {
  var clapping = '\u{1f44f}';
  print(clapping);
  print(clapping.codeUnits);
  print(clapping.runes.toList());

  Runes input = new Runes(
      '\u2665  \u{1f605}  \u{1f60e}  \u{1f47b}  \u{1f596}  \u{1f44d}');
  print(new String.fromCharCodes(input));
}

Kết quả hiển thị

👏
[55357, 56399]
[128079]
♥  😅  😎  👻  🖖  👍

Dart hỗ trợ đa kế thừa

Sử dụng extends để tạo ra subclass, và super để trỏ tới superclass:

class Television {
  void turnOn() {
    _illuminateDisplay();
    _activateIrSensor();
  }
  // ···
}

class SmartTelevision extends Television {
  void turnOn() {
    super.turnOn();
    _bootNetworkInterface();
    _initializeMemory();
    _upgradeApps();
  }
  // ···
}

Về mặt cú pháp thì Dart vẫn chỉ có một kế thừa duy nhất, tuy nhiên Dart lại hỗ trợ kĩ thuật mixins thông qua từ khóa with. Việc này dẫn đến diamon problem là việc khi kế thừa lại có ít nhất hai supper class có ít nhất một method cùng tên và cùng danh sách tham số truyền vào. Điều này gây ra là ở phía sub-class khi gọi đến method đó thì không biết chọn cái nào. Với Dart, nó sẽ chọn theo supper class cuối cùng được khai báo. Vậy điểm lưu ý là thứ tự khai báo rất quan trọng trong Dart.

class Point implements Comparable, Location {...}

Dart không có accept modifier

Dart không có các keywords public, protected, và private. Trong Dart thì cùng một file.dart với nhau thì mọi thứ là public. Còn với những tài nguyên thuộc về file.dart khác nếu tên biến có bắt đầu bởi kí tự _ thì được coi là private ở mức độ packages/files/libraries.

class Person {
  // In the interface, but visible only in this library.
  final _name;

  // Not in the interface, since this is a constructor.
  Person(this._name);

  // In the interface.
  String greet(String who) => 'Hello, $who. I am $_name.';
}

Vậy nếu không có private, làm sao triển khai được singleton? Dart lại sinh ra một keyword gọi là factory. Với factory ta sẽ triển khai được một singleton như sau:

Giới thiệu về singleton trong Dart

class Singleton {
  static final Singleton _singleton = new Singleton._internal();

  factory Singleton() {
    return _singleton;
  }

  Singleton._internal();
}

main() {
  var s1 = new Singleton();
  var s2 = new Singleton();
  assert(identical(s1, s2));
  assert(s1 == s2);
}

Tham số dạng positional và named trong Dart

Dart đưa ra hai khái niệm là positional và named tham số. Hai khái niệm này khác nhau ở điểm:

• positional cho phép ta đặt giá trị mặc định hoặc không (mặc định là null) cho tham số truyền vào. Từ đó, ta có thể thêm bớt số lượng tham số trong lời gọi hàm. Ràng buộc của positional là vị trí khai báo phải nằm cuối cùng trong phần khai báo. Danh sách positional trong lời gọi hàm không được thay đổi thứ tự. Các tham số positional đặt trong dấu []

getNumber(String one, String two, [int three, String four]) {
    return '$one, $two, $three, $four';
}

main() {
  assert(getNumber('1', '2') == '1, 2, null, null');
  assert(getNumber('1', '2', 3) == '1, 2, 3, null');
  assert(getNumber('1', '2', 3, '4') == '1, 2, 3, 4');
}

• named thì linh hoạt hơn khi chấp nhận không theo thứ tự khi gọi hàm miễn là thỏa mãn việc tên tham số được chỉ rõ. Vị trí khai báo tham số named phải nằm cuối cùng trong phần khai báo và các tham số sẽ được đặt trong dấu {}.

getNumber(String one, String two, {int three, String four}) {
    return '$one, $two, $three, $four';
}

main() {
  assert(getNumber('1', '2') == '1, 2, null, null');
  assert(getNumber('1', '2', three: 3) == '1, 2, 3, null');
  assert(getNumber('1', '2', four: '4') == '1, 2, null, 4');
  assert(getNumber('1', '2', four: '4', three: 3) == '1, 2, 3, 4');
}

Lưu ý là không thể có cả positional lẫn named trong cùng một method.

Trên đây chỉ là một số phần đặc biệt được nhìn nhận dưới góc độ của bản thân mình. Ngoài ra để nắm rõ về Dart thì các bạn có thể tìm hiểu tại A Tour of the Dart Language