1. Sự tập trung

Khi bạn đang làm việc nhưng liên tục có noti thông báo mà noti này tình cờ thay lại là các vấn đề mà bạn quan tâm. Tại sao lại như vậy? Có thể nói AI đã nghiên cứu thông tin của chúng ta để mà đưa ra gợi ý phù hợp cho nên các gợi ý trên mạng khi lướt mạng xã hội hoặc các noti được gửi đến điện thoại cũng vì thế mà thông minh, đúng nhu cầu hơn.

Có nhiều clip trên YT chúng ta không hề muốn xem nhưng tình cờ mở app được YT gợi ý và chúng ta cứ đắm chìm trong đó hàng giờ. Hoặc một ví dụ khác là khi ta định xem clip với nội dung A nhưng mở YT lên và được gợi ý clip khác, ta quên mất mình mở YT lên để xem gì và tìm kiếm gì.

Với sự mất tập trung như vậy, trong công việc ta làm được 5-10 phút lại nghe 1 tiếng ting của noti điện thoại, vài phút sau ta lại cảm thấy thiếu và thèm thông tin nên vô tình lướt lướt. Chính do đó nên não mình chưa được vào “flow” thì đã lại bị thông tin khác cuốn trôi mất.

2. Sự sáng tạo

Từ bao giờ ta phó mặc sự sáng tạo cho AI. Mỗi khi cần suy nghĩ điều gì, thay vì tìm hiểu kiến thức và phân tích để đưa ra những đánh giá hoặc ý kiến thì ta lại hỏi “ChatGPT” hoặc một app AI nào đó tới mức ta đánh mất chính mình. Bởi việc được AI gợi ý những sáng kiến hoặc ý tưởng mới thì đó không còn là ta nữa.

Trong việc viết bài ở đây, đã rất nhiều lần mình cũng vô thức hỏi AI gợi ý topic hoặc viết hộ các bài viết luôn nhưng rồi mình từ chối đăng tải các bài viết đó vì đấy không phải là con người mình. Việc mình chia sẻ những điều này là hoàn toàn tự giác mà không có ai đánh giá hay có deadline nào, nếu mình lợi dụng AI quá nhiều mà đánh mất đi chính sự sáng tạo hoặc mất luôn lý do vì sao mình bắt đầu thì quá đáng tiếc.

3. Lòng trắc ẩn với mọi thông tin mà chúng ta đọc được

Từ bao giờ bạn chuyển hẳn việc tra cứu thông tin qua sách vở, google, các tài liệu chính thống để chuyển qua dùng AI để “cho nhanh”. Việc “cho nhanh” đó đã âm thầm làm biết mất lòng trắc ẩn trong bạn. Thay vì tìm hiểu thông tin, thanh lọc rồi mới kết luận chuyện có tin hay không vào các nguồn thông tin đó thì ta ngay lập tức coi câu trả lời AI trả về là chân lý mà thực ra ta không hề biết AI lấy câu trả lời đó từ đâu.

Câu trả lời của AI và “thông tin lá cải truyền miệng” là những thứ mình cho rằng có nhiều điểm tương đồng. Nguồn thông tin lan truyền nhưng lại chưa được kiểm chứng, càng ngày nếu thông tin đó cứ được lan rộng dần ra rồi trở thành chân lý sẽ là một điều đáng sợ. Nếu gia đình nào bị “bà hàng xóm” đưa chuyện rồi tan vỡ hạnh phúc thì cũng rất có thể bạn cũng sẽ là nạn nhân trong một khía cạnh nào đó nếu quá tin tưởng vào AI.

Dùng AI là tốt, nhưng dùng sao cho không bị “thối não” thì mỗi người phải tự có câu trả lời cho riêng mình.